Η Ουκρανία έχει την έκταση αλλά και τον πληθυσμό τεσσάρων Ελλάδων. Ωστόσο ένα σοβαρό ποσοστό της, ιδίως ανατολικά, κατοικείται από πληθυσμό που μιλά ρώσικα και υπάρχουν περί το Ντόνετσκ και βορειότερα, ρωσόφιλοι πληθυσμοί. Ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στην τεράστια Ρωσία και στον πολύ αναπτυγμένο εθνικισμό της ουκρανικής επικράτειας, είναι η ολότελα διαφορετική ιστορική διαδρομή της ευρείας ζώνης που εξαρτάται από το Κιέβο, η οποία γνώρισε διαφορετικές επιρροές από την περιοχή της Μόσχας ή της Λευκορωσίας.
 
Στα συγγράματα Κωνσταντίνου του πορφυρογέννητου, του 10ου αιώνα, διακρίνεται ήδη μια διαφορά ανάμεσα στο διεθνές εμπόριο προς τα νότια της Μαύρης θάλασσας και των οργανικών αξιών που χώριζαν τους Κιοβίτες πληθυσμούς από την Μοσχοβίτικη εξέλιξη. Στην πρώτη περίπτωση, ο κύριος εμπορικός δρόμος ξεκινούσε από τη Θεσσαλονίκη και μέσω Ευξείνου πόντου, ακολουθούσε τους πλατείς ποταμούς των σιτοβολώνων, και εμπορικές αποστολές περιγράφονται υπό την Έλγα (την Χέλγκα ή Όλγα) ενώ το κράτος των Ρως, πιο κοντά στην παράδοση των Βαράγγων και των επιρροών του Βορρά και της Δύσης, τηρούσε μεν την Ορθοδοξία, αλλά οι τσάροι της πολιτεύονταν σε πολύ πιο εκτεταμένους χώρους. Κι από την εκκλησιαστική αλληλογραφία μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Κιοβίτικης εξουσίας, δεν είναι δύσκολο να οριοθετηθούν διαφορετικές πολιτικές συμπεριφορές.
 
Ο Ουκρανικός εθνικισμός έγινε πιο ευδιάκριτος, όταν η Ουκρανία θεωρήθηκε κράτος, με πρωτεύουσα το Κίεβο. Οικονομικά, ήταν ο σιτοβολώνας και η πνευματική πρωτεύουσα της αχανούς ρώσικης επικράτειας. Όταν οι Γερμανοί, στην επιχείρηση «Μπαρμπαρόσας» ξεκίνησαν το 1941 την επίθεση στη σοβιετική Ένωση, και έφτασαν έως τα όρια του Λένινγκραδ και της Μόσχας, ο βαρύς χειμώνας οδήγησε σε κρίση και αλλαγές στην εκστρατεία -για την ακρίβεια, ο πολύς στρατηγός Γκουντέριαν, θριαμβευτής, μαζί με τον Ρόμελ, του θριάμβου επί της Γαλλίας και των κάτω Χωρών, δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την νίκη στη Μόσχα. Έτσι, ο Χίτλερ, ακυρώνοντας τον αστραπιαίο πόλεμο, άλλαξε στρατηγική για το 1942 και στράφηκε προς Ουκρανία και τον έλεγχο των πετρελαιοπηγών του Καυκάσου.
 
Η εκστρατεία της Ουκρανίας ήταν άκρως επιτυχής και με την προσθήκη μισού εκατομμυρίου Ιταλών, Ρουμάνων και Ούγγρων, η 6η στρατιά του Πάουλους έφτασε στον Βόλγα. Νοτιότερα, η σοβιετική Κριμαία υπέστη βαρειές απώλειες και κατακτήθηκε από τον Μανστάιν. Οι Γερμανοί πλησίαζαν τον Καύκασο. Αλλά υπέστησαν απόλυτη ήττα στο Στάλινγκραδ. Στο μεταξύ, οι εθνικιστές Ουκρανοί, σε σοβαρό ποσοστό, συνέπηξαν ανεξάρτητες πολεμικές ομάδες, με παράδειγμα τον Μπαντέρας, που όσο πελεκούσαν τους Γερμανούς, δεν άφηναν σε χλωρό κλαρί και τους σοβιετικούς. Και ο υφέρπων αντισημιτισμός τους, μαζί με απηνή καταδίωξη των Ρομά, αν και δεν ήταν ομολογημένη συμμαχία με τους Ναζί, ήταν ατύπως βοηθητικός των ρατσιστικών στόχων του Ράιχ.
 
Aπό το τέλος των δύο μεγάλων πολέμων έως την μεταπολεμική ειρήνη, η Ουκρανία αισθανόταν πως η μεγάλη κυρίαρχος χώρα στην οποία ανήκε, έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να την μειώσει, όπως στις δύο μεγάλες πείνες του 1922 και 1932, και με την τυπική μεταφορά της Κριμαίας στην Ουκρανία του 1954, για την οποία οι Ουκρανοί εν μέρει ήταν ικανοποιημένοι. Με την μεταπολίτευση του 1989 και τις νέες συνθήκες Ανατολής και Δύσης, η ένταση ανάμεσα σε Ρωσόφωνους και Ουκρανόφωνους έγινε στοιχείο που άγγιζε την βαθιά ιδεολογική διαφορά. Οι ΗΠΑ και γενικά οι «Αγγλοσάξονες», όπως τους αποκαλεί η Μόσχα, υποστηρίζουν την ανεξαρτησία του κράτους της Ουκρανίας, με κύριο αίτημα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Από το σύμφωνο της Βαρσοβίας στο ΝΑΤΟ, το τίμημα φαίνεται για πολλούς, της χώρας του Τσερνόμπιλ και της Κιοβίτικης ορθοδοξίας, πάρα πολύ βαρύ.

Τα υπόλοιπα είναι εντάσεις και προσεκτικά διαλεγμένα βήματα αμφοτέρων των πλευρών. Ας μη ξεχνάμε πως Ουκρανία και Πολωνία ενωμένες στρατιωτικά, φέρνουν τα σύνορα της Δύσης δυο βήματα από το Κρεμλίνο. Γι αυτό και η Ρωσία, φρόντισε να μεταλλάξει υπέρ αυτής την άμυνα της Κριμαίας και του Αζόφ, ενώ θέσπισε, έστω θεωρητικά ένα «δικαίωμα» αυθυπαρξίας των εδαφών της ανατολικής Ουκρανίας επειδή τα κατοικούν Ρωσόφωνοι. Και τα σύνορα φορτώνονται εξοπλισμούς, ενώ πλήθος οι γειτνιάζουσες χώρες και δορυφόροι, όπως τα Βαλτικά κράτη και η Φινλανδία, πολύ θα επιθυμούσαν μια ρώσικη απώθηση από τα σύνορα όπως υπάρχουν.

Τεχνικά, η Ουκρανία φλέγεται να εξοπλιστεί κατά ένα σοβαρό ποσοστό του πληθυσμού της, αλλά προσώρας έχει ελλείψεις στην στρατηγική αεροπορία, στον μηχανισμό βλητικών όπλων και βέβαια, η Μαύρη Θάλασσα γέμισε ή θα γεμίσει από έναν πολύ δυνατό ρωσικό στόλο που πήρε ήδη εντολή να επιστρέψει στην Ταυρίδα από Ειρηνικό, έως και Βαλτική. Από την άλλη, ΗΠΑ και Βρετανία, δεν φαίνονται έτοιμες ή ικανές να επιστρατευτούν σοβαρά, ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη και δη η Νατοϊκή, όπως Γερμανία και Γαλλία, δεν θα επαναλάβουν την «εκστρατεία στη Ουκρανία» της Ελλάδας του 1919, όταν ο Κλεμανσώ έπεισε τον Βενιζέλο. Κι αυτά, ενώ στο μέτωπο της Ρωσίας, ακούγεται πως υπάρχει ενεργό ένα σύστημα «Κόνιεφ-Ζούκωφ»: συνοριακή πυκνή παράταξη τεθωρακισμένων και πυροβόλων και πυραύλων, χώρια τα πεζοπόρα τμήματα, που μαζί με τον φιλικό πληθυσμό, θα σταματήσουν ενώνοντας Κριμαία με Ντόνετσκ και μετά, ας συγκληθούν τα Ηνωμένα έθνη για τα περαιτέρω. Εξάλλου, αν ξεκινήσει το κακό, η Δύση και οι γείτονες που υποστηρίζουν την Ουκρανία, θα πληρώνουν το φυσικό αέριο με διαμάντια από την Αφρική. Αλλά ξέχασα: εκεί πρόλαβαν οι Κινέζοι και το Χόλιγουντ.

Φαινομενικά, οι ΗΠΑ μπορούν να ξεκινήσουν βαρύτατο πόλεμο αλλά προσώρας η Ευρώπη δεν πρόκειται να ακολουθήσει. Ήδη, Ρουμανία και Βουλγαρία ενώ τους ζητήθηκε από την Ρωσία να φύγουν από το ΝΑΤΟ, όπου βρίσκονται επί 25 χρόνια αρνήθηκαν χλιαρά, ενώ η Δύση πήρε το μήνυμα: οποιοδήποτε θερμό ζήτημα με επίκεντρο την Ουκρανία, θα σημάνει μεγάλη εμπλοκή των Ευρωπαϊκών κρατών, αλλά χωρίς τις ΗΠΑ.

Το μέτωπο ήδη δείχνει τις ρυτίδες του.