Και αυτή την εβδομάδα την πέρασα στην εθνική βιβλιοθήκη. Η εθνική βιβλιοθήκη είναι ένας φορέας που στεγάζεται σε τρία κτίρια. Εγώ διάβαζα στα αναγνωστήρια που βρίσκονται στις Τζιτζιφιές. Το κτίριο αυτό έχει πολλά προβλήματα. Το κυριότερο, για κάποιον που διαβάζει πολλές ώρες, είναι ο φωτισμός. Στο δεύτερο αναγνωστήριο μέτρησα επτά εστίες φωτισμού. Ζαλίστηκα. Όλα ανάβουν εκτός από αρκετούς λαμπτήρες που είναι προσαρμοσμένοι πάνω στα γραφεία. Οι πρίζες που βρίσκονται εκεί δεν λειτουργούν, επειδή δεν είναι συνδεδεμένες με το ηλεκτρικό ρεύμα. Κατά τη δική μου εμπειρία είναι ένα κτίριο δύσχρηστο για αναγνώστες. Πέρα από τον φωτισμό και τα ηλεκτρολογικά του προβλήματα, παράγει αδιανόητο αντίλαλο. Επίσης τα δάπεδα είναι μαρμάρινα και ξύλινα αλλά δεν καλύπτονται από κάποιο υλικό που θα μπορούσε να απορροφήσει τον θόρυβο των βημάτων με αποτέλεσμα να ακούς από μακριά να περπατάει ακόμη και τον υπάλληλο που θα σου φέρει τα βιβλία.
Τα μηχανήματα δανεισμού και επιστροφής για τη δανειστική βιβλιοθήκη δεν λειτουργούν όλα. Άρα πρέπει να υπάρχει προσωπικό για να κάνει αυτήν τη δουλειά. Το αυτοματοποιημένο σύστημα στην ουσία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτούς. Το ίδιο και οι υπολογιστές του ισογείου. Οι καρέκλες που βρίσκονται στα γραφεία είναι τρομερά άβολες. Έχουν αποσυρθεί οι ειδικές και πολύ αναπαυτικές μαύρες καρέκλες γραφείου που υπήρχαν, όταν πρωτοάνοιξε στο κοινό το κτίριο. Οι σεκιουριτάδες είναι μια διαρκής όχληση. Μου ζήτησαν μέχρι και να κατεβάσω την τσάντα μου από το μπράτσο πολυθρόνας του ισογείου, γιατί ο χώρος πρέπει να δείχνει τακτοποιημένος. Ποιος τους δίνει οδηγίες και τους χρηματοδοτεί τη στιγμή που η εθνική βιβλιοθήκη είναι υποστελεχωμένη; Η συλλογή των περιοδικών δεν είναι στεγασμένη στο κτίριο. Υπάρχει μια επιλογή μόνο. Το πρόβλημα είναι πως απλώς δεν χωράει, γιατί δεν έχει προβλεφθεί χώρος για τα περιοδικά εξαρχής.
Όσο κατάλαβα, το κτίριο όχι μόνο δεν φτιάχτηκε με γνώμονα τις συλλογές της εθνικής βιβλιοθήκης και τις ανάγκες της, αλλά ακολουθεί τις αρχιτεκτονικές επιταγές μιας αισθητικής και αντίληψης που δεν σχετίζεται υγιώς με την ανάγνωση. Δεν ήταν δυνατόν να συμβουλευθώ κανένα βιβλίο που ζήτησα μετά το 2020. Ακόμη και όταν μπορείς να ζητήσεις το τεκμήριο, οι υπάλληλοι σου λένε ότι το βιβλίο βρίσκεται υπό επεξεργασία και δεν μπορεί να έρθει. Τα βιβλία πρέπει να τα ζητήσεις εικοσιτέσσερις ώρες πριν. Δεν υπάρχουν σκάλες και πολλές ψηλές βιβλιοθήκες δεν έχουν βιβλία στα ράφια τους, επειδή αυτά δεν θα ήταν προσβάσιμα. Οι αριθμοί που μου ανέφεραν οι υπάλληλοι για τους συναδέλφους τους που εργάζονται στην καταλογογράφηση και τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτή γίνεται είναι τραγελαφικοί.
Δεν επισκέφθηκα το κτίριο που βρίσκεται στον Βοτανικό και το Βαλλιάνειο. Τα τεκμήρια βρίσκονται γενικά σε κακή κατάσταση. Τα Φύλλα κατοχής της Ιωάννας Τσάτσου που δανείστηκα δεν είχε οπισθόφυλλο, η ράχη είχε αποκολληθεί και η στάχωση είχε διαλυθεί. Κάθε μέρα ζούσαμε ένα μικρό θεατρικό με ξεναγούς να λένε διάφορους δεκάρικους σε διάφορες γλώσσες, μουσική να παιανίζει σε κονσέρβα από έξω με νερά να πετάγονται και φώτα να συνοδεύουν το γεγονός σε τακτά χρονικά διαστήματα. Έζησα το απίθανο σενάριο, ξεναγός να επιδεικνύει τη συλλογή σε κάποια ομάδα και τα μέλη της να μην μπορούν να δανειστούν το βιβλίο που ήθελαν, επειδή δεν είχαν κάρτα και η επίσκεψη γινόταν εκτός ωρών λειτουργίας της δανειστικής βιβλιοθήκης. Λυπάμαι για τον τρόπου που εκθέτω την εμπειρία μου, αλλά ειλικρινά νιώθω σοκαρισμένος από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί αυτός ο θεσμός που αφορά το ελληνικό βιβλίο. Δεν ξέρω τι να πω. Θα συνεχίσω.
Εξακολουθώ να παρακολουθώ την εκδοτική παραγωγή καθημερινά, αλλά δεν εντόπισα κάτι ενδιαφέρον αυτή την εβδομάδα.