Πολλά και ποικίλα αυτή την εβδομάδα. Αλλά εγώ θέλω να μιλήσω για ένα πράγμα. Ή μάλλον για δυο. Ο λόγος είναι απλός. Διακρίνω μια λογική πίσω από τον τρόπο που προτείνονται και στήνονται αυτά τα βιβλία. Πρόκειται για τη σειρά που επιμελείται ο Δημήτρης Κυρτάτας στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και φέρει την ονομασία «Διάλογοι με την αρχαιότητα»: https://www.cup.gr/books/anthropistikes-epistimes/dialogoi-me-tin-archa… Κοντεύουν πλέον δυο χρόνια από τότε που ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία και υπάρχουν πλέον οκτώ τόμοι. Σε αυτήν προστέθηκαν μόλις δυο συμβολές.
Πόρνες και πορνεία. Η μαρτυρία των πρώτων χριστιανών ασκητών
https://www.cup.gr/book/pornes-kai-porneia/
και
Η αυλή των θαυμάτων. Ευφάνταστες και παράδοξες ιστορίες από την ελληνική αρχαιότητα
https://www.cup.gr/book/avli-thaumaton/
Ο λόγος που τις ξεχωρίζω και θέλω να γράψω μόνο για αυτές είναι πολλαπλός. Έχει να κάνει αρχικά και πρωτίστως με τη συνέπεια του επιμελητή στις εκδόσεις που έχει συγγράψει ο ίδιος. Με εντυπωσιάζει ο τρόπος που θέλει να μοιραστεί τις γνώσεις του ως επόπτης και να συνεργαστεί με άλλους επιστήμονες σε ένα πεδίο που έχει καλλιεργήσει ο ίδιος για πολλά χρόνια. Έτσι επεκτείνει δημιουργικά και πλαισιώνει ως επιμελητής τα δικά του ερευνητικά ενδιαφέροντα. Αυτό γίνεται σε ένα περιβάλλον υψηλής εκλαΐκευσης που λαμβάνει υπόψη της το κοινό στο οποίο απευθύνεται και επιχειρεί να το μυήσει με έναν τρόπο σε ένα θέμα που μπορεί να αφορά την αρχαιότητα αλλά απασχολεί κυρίως το σήμερα.
Μια ματιά στους τίτλους θα δώσει άμεσα μια εικόνα για αυτό που ισχυρίζομαι. Το προσόν είναι ότι αυτό γίνεται με πρόσβαση στις πηγές, όχι με θεωρητικά εργαλεία. Οι εισαγωγές δεν απεραντολογούν, εστιάζουν στα βασικά και έχουν πράγματι κατατοπιστική διάθεση. Έχει πληροφορίες για όλα τα γούστα, ίσως λίγο ξερά παρουσιασμένες. Πέρα από όλα αυτά ξεχωρίζω ανάμεσά τους αυτές τις περιπτώσεις στις οποίες την παρουσίαση των κειμένων αναλαμβάνουν διαφορετικοί επιστήμονες για τον ίδιο τόμο. Έτσι δεν έχουμε απλώς έναν διάλογο με την αρχαιότητα, δύο διαφορετiκές προσεγγίσεις στο ίδιο θέμα με την επιλογή ξεχωριστών κειμένων, αλλά και δυο παράλληλες ερευνητικές προσεγγίσεις από τους δυο συγγραφείς.
Ο σχεδιασμός είναι επίσης καλός. Εξώφυλλα επιμελημένα, ευκρινής γραμματοσειρά, περιθώρια και στήσιμο σελίδας που συμβάλουν στην ανάγνωση. Θα με ενδιέφερε ένα επίμετρο του επιμελητή που θα λέει δυο λόγια, την επιλογή του θέματος, και των επιστημόνων που δούλεψαν. Τέλος κυκλοφορούν πάντοτε κατά δυάδες συνδυάζοντας ακόμη περισσότερο τα θέματα που πραγματεύονται μεταξύ τους. Έτσι οι ιστορίες πλέκουν ανά τετράδες πολλές φορές.
Δυο λόγια για το ψηφιακό κομμάτι. Θα έπρεπε να διατίθενται και ως ηλεκτρονικές εκδόσεις. Αυτό θα έριχνε ακόμη περισσότερο το κόστος και θα βοηθούσε στην συμπερίληψη διαδικτυακών πηγών που είναι πλέον πολυάριθμες για πολλά θέματα. Επίσης το περιεχόμενο που διατίθεται δειγματοληπτικά δεν συμβάλει πάντοτε στην κατανόηση της έκδοσης. Τα περιεχόμενα δεν έχουν αναφορά στη σελιδοποίηση, οπότε δεν δημιουργείται νοερώς η εικόνα του τόμου. Γενικά η παρουσίαση δεν είναι πολύ θελκτική. Το γενικό κείμενο, ας πούμε, που συστήνει τη σειρά και τους στόχους της δεν είναι ανάγκη να επαναλαμβάνεται φορτικά στην παρουσίαση κάθε τεύχους στην ιστοσελίδα. Το δείγμα που προσφέρεται θα πρέπει να μπει κάτω από τα περιεχόμενα στην οικεία θέση του και δεν είναι ανάγκη να επιλέγεται το ίδιο κάθε φορά. Μπορεί, ας πούμε, να είναι στη μια περίπτωση η εισαγωγή, στην άλλη ένα κεφάλαιο, στην τρίτη μερικές σημειώσεις. Έτσι θα αποκτήσουμε και ψηφιακά καλύτερη εικόνα για όλη τη συλλογή, την εκδοτική σειρά, και τη λογική της.
Η βιβλιονέτ δεν ξέρει τις δυο τελευταίες προσθήκες στη σειρά. Ούτε η οσδελνέτ, ούτε η εθνική βιβλιοθήκη στον κατάλογό της. Όσο ζω ελπίζω.