Μακριά πλέον από την εθνική βιβλιοθήκη και δίπλα σε μια άλλη μεγάλη και παλιά συλλογή βιβλίων, αυτήν της Δημητσάνας, ήρθε, όπως νομίζω, η ώρα να μιλήσω για προτάσεις, χωρίς να είναι αυτή η δουλειά μου. Ιδίως το ζήτημα της καταλογογράφησης είναι ζωτικό. Ο τρόπος και τα στοιχεία που συνιστούν την ταυτότητα του βιβλίου πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Θα δώσω σύντομα ένα δείγμα γραφής μέσα στον επόμενο μήνα. Και, επειδή έχει ήδη ανοίξει για πολλοστή φορά η συζήτηση για την παρουσία του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό, το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να υπάρχει παράλληλα με το ελληνόφωνο και ένα λήμμα με τα στοιχεία του βιβλίου σε λατινικό αλφάβητο. Να πω ότι όλος ο κόσμος περιμένει από την ελληνική εθνική βιβλιοθήκη να κάνει αυτήν τη δουλειά. Η οποία είναι στοιχειώδης και δεν γίνεται.
Οι φορείς που σχετίζονται με το βιβλίο πρέπει να ενοποιηθούν σε ένα σχήμα. Αναφέρομαι στις βάσεις δεδομένων που διαχειρίζονται το ελληνικό ίδρυμα πολιτισμικού και η σχετική υπηρεσία πνευματικών δικαιωμάτων. Αυτές πρέπει να συνενωθούν μαζί με την υπηρεσία απόδοσης isbn και τους καταλογογράφους της εθνικής βιβλιοθήκης. Έτσι θα αυξηθεί το εργατικό δυναμικό και τα βιβλία θα κατατίθενται και θα γίνονται άμεσα αντικείμενο επεξεργασίας. Τα βιβλία πρέπει να κατατίθενται μέσα σε έναν μήνα το αργότερο ως υλικά αντικείμενα και να είναι άμεσα διαθέσιμα στο κοινό. Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα δεν τιμά κανέναν, ούτε τον διευθυντή της βιβλιοθήκης, ούτε την εφορευτική επιτροπή ούτε το τμήμα του υπουργείου, στο οποίο ανήκει.
Τα ελληνικά ψηφιακά αντίτυπα που διαθέτει η εθνική βιβλιοθήκη πρέπει να πολλαπλασιαστούν. Ωραίες είναι οι βάσεις δεδομένων στις οποίες έχει πρόσβαση η ίδια και οι αναγνώστες της, αλλά δεν αφορούν το ελληνικό βιβλίο στην πλειονότητά τους. Επιπλέον δεν υπάρχει λειτουργικός ενιαίος κατάλογος που να συνθέτει όλες τις βάσεις δεδομένων σε ένα σύστημα που να δίνει μια εικόνα ακόμη σε μια απλή αναζήτηση. Αναγνωστικά ψάχνεις και ανάμεσα στα αποτελέσματα της αναζήτησης ώστε να καταλήξεις σε μια ασφαλή εξειδικευμένη συγκέντρωση αποτελεσμάτων. Κάτι που μπορεί να γίνεται πολύ απλά καταντάει χρονοβόρο και μη ασφαλές. Η πληθώρα δεδομένων δεν είναι πάντα η λύση. Το ζητούμενο είναι η χρήση, η πρόσβαση και η σωστή λειτουργία. Αλλιώς πώς θα βρει κάνεις αυτό που δεν ξέρει δίπλα σε αυτό που ψάχνει;
Τέλος θα ήθελα να γράψω λίγα λόγια για το ζήτημα του κανονισμού της βιβλιοθήκης και κυρίως ό,τι αφορά το λεγόμενο copyright. Το προσωπικό πρέπει να ενημερωθεί για τις τελευταίες διεθνείς εξελίξεις σε αυτό το θέμα και να μην αποτρέπουν την έρευνα με πρόσχημα την κακή τους πληροφόρηση. Δεν θα μπω προς το παρόν σε λεπτομέρειες. Στη σχετική αλλαγή νοοτροπίας θα βοηθούσε μια ειδική συμφωνία με τον οργανισμό που διαχειρίζεται τα πνευματικά δικαιώματα, ο οποίος πρέπει με τη σειρά του να αποδίδει τα νόμιμα εκεί που πρέπει. Είναι ακόμη μια συζήτηση που πρέπει να κάνουμε άμεσα και με ρεαλιστικούς όρους.
Ούτε αυτή την εβδομάδα υπάρχει κάτι ενδιαφέρον στα εκδοτικά. Θα συνεχίσω.