• “Mrs. McCormick: A death shall come to Inisherin afore the month is out.
• Pádraic Súilleabháin: A death, huh?
• Mrs. McCormick: Maybe even two deaths.
• Pádraic Súilleabháin: Well, that'd be sad.
• Mrs. McCormick: We shall pray to the Lord 'tis neither you, nor poor Siobhan, will be either of them.
• Pádraic Súilleabháin: Well, is that a nice thing to be sayin'?
• Mrs. McCormick: I wasn't trying to be nice. I was trying to be accurate”.

Έχετε παρατηρήσει ποτέ πώς κάνουν οι ταμίες στα σούπερ μάρκετ όταν το ποσό του λογαριασμού βγαίνει στρογγυλό; Συνήθως το ανακοινώνουν με χαρά, αστράφτουν κάπως, κάτι ιδιαίτερα ευφρόσυνο έχει μόλις συμβεί, ένα απρόσμενο διάλειμμα από την ρουτίνα. Kάτι διακόπτει. Τους υπολογισμούς για τα ρέστα και τα ψιλά που πρέπει να γυρίσουν. Εντάξει, δεν τους κάνουν μόνες τους, κουμπιά στην ταμειακή πατάνε. Αλλά και πάλι. Δεν παύει να είναι μια σκοτούρα, μια περίσπαση από το τελικό νόημα της ζωής. Κάτι εντελώς αναγκαίο για να τα βγάζουν οι καταναλωτές πέρα και ο καπιταλισμός καλύτερα από πέρα και ταυτόχρονα πέραν από αμφισβητήσεις, κάτι εντελώς αναγκαίο στο τέλος της κάθε μέρας, αλλά όχι και στο τέλος της ημέρας σύμφωνα με έναν ακόμη αγγλισμό του συρμού, όχι και στο τέλος της ζωής. Έχει βγει από την μέση κάτι που τρώει χρόνο από τη ζωή μας μετρώντας την στα λεπτά του ευρώ. Στη θέση του κάτι στατιστικά σπάνιο, καθώς η πρόσθεση όλων των επιμέρους προϊόντων έχει οδηγήσει σε κάτι στρογγυλό. Σε κάτι που δεν του περισσεύει και δεν του υπολείπεται τίποτα. Καμία υποδιαίρεση. Αίφνης μπροστά μας το πλήρες. Το ολοκληρωμένο. Το μη δεκαδικό. Το ακριβές. 

Ο εισαγωγικός διάλογος του κειμένου λαμβάνει χώρα στα «Πνεύματα του Ινισέριν» (“The Βanshees of Inisherin”) του Μάρτιν ΜακΝτόνα, κατά τη γνώμη μου μιας από τις σημαντικότερες, ευφυέστερες, διαφορετικότερες και τελικά και πιο ακατάτακτες ταινίες των τελευταίων ετών. Στη συγκεκριμένη σκηνή, ο ήρωας που υποδύεται ο Κόλιν Φάρελ πετυχαίνει στο δρόμο μια γριά γειτόνισσα που θα μπορούσε να είναι ¨banshee”, ένα θηλυκό δαιμόνιο της ιρλανδικής παράδοσης που προαναγγέλλει θανάτους, και η οποία του ανακοινώνει στην ψύχρα, ότι σύντομα θα υπάρχουν ένας, ίσως και δυο, θάνατοι στην περιοχή. Του εύχεται να μην είναι ο ίδιος ή η αδελφή του ανάμεσα στους νεκρούς. Εκείνος φρικάρει τονίζοντας πως δεν είναι καθόλου ωραία αυτά που του λέει. Αλλά εκείνη δεν προσπαθούσε να πει κάτι ωραίο, προσπαθούσε να είναι ακριβής. 

Όσο αρετή κι αν είναι η ακρίβεια, όσο το δυνατόν καλύτερα κι αν προσπάθησε να κάνει τη δουλειά της, όπως κι ο ΜακΝτόνα τη δική του, όσο κι αν κι αυτή κι ο ΜακΝτόνα συνειδητά και όχι από σύμπτωση στην πρόσθεση τιμών προϊόντων προσπαθούν να υπηρετήσουν το ιδανικό της ακρίβειας, ο Διονύσης Σαββόπουλος έχει ξεμπερδέψει από παλιά και με τη συγκεκριμένη συνθήκη: «Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει, καλύτερα να μην μας πει κανένα». Κι ό,τι κι αν συνέβαινε με αγγέλους και εξαγγέλους, οι μάντεις εξ οφίτσιο ήταν σχεδόν πάντα μάντεις κακών, γεγονός που δεν τους επεφύλασσε την καλύτερη αντιμετώπιση - ο Τειρεσίας και τι δεν είχε ακούσει από τον Οιδίποδα. 

Για κάποιο λοιπόν λόγο, ναι· αν είναι να γίνεις μάντης, να ξέρεις ότι θα είσαι μάντης κακών. Γιατί; Ποιος ξέρει, ίσως παρά την φαινομενική αντιδημοφιλία τους τελικά αυτά πουλάνε στο μέλλον, η κινδυνολογία κι η καταστροφολογία. Μόνο παραθυράκι για να γίνεις μάντης καλών είναι να μπεις στην πολιτική, είτε σε κόμμα που ήδη κυβερνά και ζητά την επανεκλογή του, είτε σε κόμμα που έχει άμεση προοπτική να κυβερνήσει και το οποίο προφητεύει μεν ότι με εκείνο στην εξουσία θα αλλάξουν τα πράγματα, έχοντας όμως ταυτόχρονα στη θέση του μέλλοντος διεκτραγωδήσει ολόκαρδα το παρόν και το πρόσφατο κυβερνητικό παρελθόν. Αναφορικά με το απώτερο παρελθόν, το παρελθόν της παιδικής ηλικίας του καθενός μας, καθήκοντα τραγωδού και ανάσυρσης στην επιφάνεια πάσης λογής τραυμάτων έχουν οι ψυχαναλυτές και ψυχοθεραπευτές. Σαν αντεστραμμένοι προφήτες σκαλίζουν το παρελθόν μας μπας και καταφέρουν να εντοπίσουν κάπου εκεί το κακό.

Και η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου σε συνέντευξή της στο ΒΗΜΑ Τalks, ούσα ως ιστορικός αναγκασμένη κι εκείνη να σκαλίζει στο παρελθόν, δηλώνει απογοητευμένη από κάποιους από τους ήρωες του 21, επειδή είχαν θλιβερές πτυχές που την εξέπληξαν δυσάρεστα. Δεν τους φτιάχνουν όπως παλιά τους ήρωες. Χρειαζόμαστε καινούργιους. Σαν τον Εμμανουήλ Καραλή ας πούμε, που έκανε χθες νέο πανελλήνιο ρεκόρ στο επί κοντώ, πηδώντας 6,05 μέτρα και παίρνοντας το ασημένιο μετάλλιο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα κλειστού στίβου. Κι όποιος τυχόν είτε δεν έχει καθόλου ακούσει, είτε λίγα πράγματα έχουν πάρει τα αυτιά του, για το τι είχε να αντιμετωπίσει μικρότερος ο Καραλής από τον παλιό επικοντιστή και ομοσπονδιακό προπονητή Δημήτρη Κυτέα, δεν έχει παρά να γκουγκλάρει «Καραλής - Κυτέας», για να πέσει πάνω σε αποδιδόμενες στον Κυτέα ρατσιστικές ατάκες, οι οποίες θα έκαναν πολλά ιστορικά στελέχη της Κου Κουξ Κλαν να κοκκινίσουν από ντροπή. 

Για να φτάσει στην εντυπωσιακή πορεία των τελευταίων ετών, ο Καραλής είχε να αντιμετωπίσει στη ζωή του, εκτός από το ρατσισμό και το μπούλινγκ σε σχολεία και προπονητήρια, και προβλήματα με την κατάθλιψη. Και κάπως με τον Καραλή και τον Τεντόγλου σαν να έκανε ένα κύκλο ο κλασικός αθλητισμός στην Ελλάδα, προσφέροντάς μας διαφορετικά πρότυπα αθλητών από εκείνα που είχαμε συνηθίσει τα χρόνια προετοιμασίας προς τους Ολυμπιακούς της Αθήνας του 2004. Η Φανή Χαλκιά, ορισμός της αθλήτριας - κομήτη, κερδίζει εκεί τα 400 μέτρα εμπόδια, με επιδόσεις που δεν υπήρχαν πουθενά στο βιογραφικό της τα προηγούμενα χρόνια και στις δηλώσεις της αναφέρεται στο DNA του Έλληνα. Στην ίδια διοργάνωση Κώστας Κεντέρης και Κατερίνα Θάνου αναζητούνται ματαίως να δώσουν ούρα για το αντιντόπινγκ κοντρόλ, κι όταν μαθαίνουν ότι τους ψάχνουν, καβαλάνε μια μηχανή να πάνε να τα δώσουν για να επέλθει η δια των ούρων κάθαρση, αλλά δυστυχώς στον πανικό να πάνε γρήγορα δεν προσέχουν πολύ και έχουν ένα -ευτυχώς όχι τελικά πολύ σοβαρό- τροχαίο. Κάπως έτσι, στον τελικό των 200 μέτρων, Έλληνες, Ελληνίδες, Ελληνόπουλα και Ελληναράδες (δεν υπήρχαν ακόμη εκείνη την εποχή ΄Ελλην@) που είχαν από καιρό κλείσει θέση, πληρώνοντας σχετικά καλά λεφτά για λίγες στιγμές ελληνικού μεγαλείου, αντί να δουν ελληνικό DNA, είναι αναγκασμένοι να δουν ένα τσούρμο μαύρους. Τι άλλο τους απομένει να κάνουν απ’ το να τους γιουχάρουν;

Στο επί κοντώ, ίσως το τεχνικότερο άθλημα του κλασικού αθλητισμού, η ακρίβεια που απαιτείται σε κάθε επιμέρους κομμάτι της προσπάθειάς σου, όπου στο άλμά σου εκτός από το σώμα σου έχεις να διαχειριστείς κι ένα κοντάρι, μάλλον είναι κάτι που μπορείς να το συνειδητοποιήσεις μόνο αν έχεις ασχοληθεί ενεργά με το άθλημα. Ό,τι κι αν είναι αυτό που λέμε ταλέντο (ερώτημα που προηγούμενες δεκαετίες απασχολούσε το Θανάση Λάλα σε όλες τις συνεντεύξεις του στο BHMAgazino), για να φτάνεις στα ύψη που έχει φτάσει ο Καραλής, βασικότατο συστατικό του είναι η πολυετής, επίπονη, επίμονη, συστηματική αναζήτηση αυτής της ακρίβειας, ώστε να οδηγηθείς τελικά στην εκτέλεση βάσει αυτής της ακρίβειας.  

Ποια η σχέση της ακρίβειας στον αθλητισμό με την ακρίβεια στην τέχνη; Η διαδικασία με την οποία την αναζητά και τελικά την πετυχαίνει ο ΜακΝτόνα στα «Πνεύματα του Ινισέριν» είναι παρόμοια με τη διαδικασία με την οποία την αναζητά και τελικά την πετυχαίνει ο Καραλής; Η Εύα Στεφανή βρίσκεται στο στόχαστρο του προέδρου του κόμματος «Νίκη» Δημήτρη Νατσιού που καταθέτει μήνυση κατά της Εθνικής Πινακοθήκης για ένα τρίλεπτο βίντεό της με τίτλο «Εγερτήριο», το οποίο θεωρεί βλάσφημο. Ταυτόχρονα σχεδόν η Στεφανή βραβεύεται στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για το ντοκιμαντέρ της «Η Καρδιά του Ταύρου» από την επιτροπή του Βραβείου Νεότητας, η οποία αποτελείται από φοιτητές του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στην παραλαβή του βραβείου της, ζητά να διαβαστεί το παρακάτω μήνυμα, το οποίο απευθύνεται στους φοιτητές και τους νέους γενικότερα: «Οι ταινίες πρέπει να έχουν καρδιά, νου, δύναμη. Δεν έχει σημασία αν τα κάνεις θάλασσα, πρέπει να μπεις στα βαθιά νερά, και εκεί θα σχηματίσεις κάτι για τον εαυτό σου. Η μόνη λύση κατά τη γνώμη μου είναι ο συνεχής πειραματισμός. Με το κινητό, την κινηματογραφική μηχανή, με τα πάντα. Όπως έλεγε και ο Γκοντάρ, ο κινηματογράφος είναι ένα παιχνίδι, ζήστε τον έτσι».

Αν όμως αυτό είναι το πρώτο και εκ των ων ουκ άνευ βήμα για να γίνει κάποιος δημιουργός (το να τολμήσει να μπει στα βαθιά νερά και να πειραματιστεί), τι συμβαίνει με το αποτέλεσμα; Πόσο απελευθερώνει ή και πόσο υπονομεύει τελικά την τέχνη, το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένας αντικειμενικός και αναμφισβήτητος πήχης να σημαδέψει το ύψος στο οποίο θα φτάσει, δεν υπάρχει κανένας ορατός πήχης τον οποίο ή θα περάσει ή θα ρίξει, ή και δεν θα τον ρίξει, μόνο και μόνο επειδή πέρασε από κάτω του; Στον αθλητισμό αν πετύχεις πέτυχες. Στην τέχνη, ό,τι και να πουν οι κριτικοί, οι θεατές και τα όποια ταμεία, κι όσο τυχόν απορριπτικό κι αν είναι, πάντα μπορείς να λες στον εαυτό σου ότι δεν σε κατάλαβαν, δεν σε ένιωσαν, γενικώς δεν. Και μπορεί και να έχεις και δίκιο. Αλλά ο πήχης των έξι μέτρων και πέντε εκατοστών στέκεται πέραν του δικαίου και του αδίκου.