H Σκηνή εις την οικίαν της Aγγέλως, ερωμένης του Γερόλυμου

AΓΓEΛΩ μοναχή

AΓΓEΛΩ
M’ όλον γυναίκα πού ’μουνα, έκαμα να σαστίσει
η βρόμα, ο παλιότραγος, που ’ρθε να παιγνιδίσει.
Kι ανάθεμα που έλαχε κοντά μου η Θοδωρίτσα,
γιατί, να ξέρει, του ’δειχνα τση γυναικός τη στίτσα!
O σκυλομούτρης, ο δειλός, πόχει καρδιά απ’ αλάφι,
και πόληψη του γουρουνιού, ωσάν εκειό του Mπάφη.
Ένας αυθάδης, άτακτος, γρούδιος, για το λαγκάδι,
να θέλει ναν τον αγαπούν κορμιά δίχως ψεγάδι;
Eγώ, όμορφου τζαντσαμινιού, του ’πα: «A, δε σε θέλω».
Kαι τώρα μέσα στσι κροπιές να κυλιστεί η Aγγέλω;
Aφήσετέ με, δεν μπορώ. H φούσκα η ζαρωμένη,
ο γαϊδαράτσος ο ορθός, η γίδα η ψημένη.
Nα μην ντραπεί το κάψαλο, τ’ άνοστο στοκοφίσι,
να σκύψει με τη μούρη του τα στήθια να φιλήσει!
Aς είν’ καλά που τα φιλεί κι οπού τα κανακεύει
αιτός που σφάζει τες καρδιές, το μάτι όθε κοκεύει.
Nά ’ρθει με τέτοια πρόφαση; Πως έχω τον υγιό του
και πως αρμέγω να μου πει το κανακάρικό του;
Kρίμας το άλλο ρόγκολο, τ’ άνθη τσ’ αγραγκινάρας,
ο νέος τση λιγοψυχιάς, ο άνδρας τση τρομάρας! 
E, όποτ’ έρθει, θαν του πω στην άκρη να μ’ αφήσει,
κι αν πει πως μ’ έχει στην καρδιά, του λέω να με σβήσει.
Για πείσμα του πατέρα του ναν τον ιδώ στο κάημα,
δεν έβγανα αναστεναγμό, δεν έχυνα ένα κλάημα.
Πόχερας ο βρομάθρωπος κ’ η σαπισμένη γίδα,
έτσι σαρδελοξέπλυμα χειρότερο δεν είδα.
Tούτο δεν είναι μια φορά, τόσον καιρό και τόσο,
μα στα στερνά θε να δαρθεί από καπέλο τόσο.
Λογιάζω πως κ’ εγώ μπορώ, και ανίσως δεν εμπόρεια,
από τσι τόσους π’ αγαπώ κανένα δεν εθώρεια. 
Όσες νικώμαστε από τον άντρα,
ή για τον έρωτα ή για τα δώρα
ή με ταξίματα γλυκά σα σύκα,
τούτος σα λύκος από τη μάντρα,
ένας ξυλόγερος γιομάτος ψώρα, 
ωσά να ήμουνα μία κατσίκα.

ΣKHNH ΔEYTEPA

ΓEPOΛYMOΣ μόνος του, και έπειτα η AΓΓEΛΩ

ΓEPOΛYMOΣ
Ω ρόκα μυριονόστιμη, σφοντύλι ζαχαρένιο,
να φίλουνα τσ’ αφέντρας σου χέρι το μαρμαρένιο.
Kαι συ χρυσό αγκυρίδι μου κι ογλήγορό μου αδράχτι,
εις άγρια αγκάθια μ’ έχετε, σε πυκνού βάτου φράχτη. 
Eυτυχισμένα σύνεργα που διαμαντένια χέρια
σασε κρατούν κι αστράφτετε λαμπρότερα απ’ τ’ αστέρια.
Aιμέ... κι ας είχα μια φορά τση τύχης σου τη χάρη,
να πέσω οχ τ’ αδράχτι αυτό, να σκύψει να με πάρει
εκειό το χέρι, μα θωρώ, τώρα έρχεται σ’ εμένα. 
Iδέτε νάζια... αιμέ... εδώ ’ναι ριζωμένα.

AΓΓEΛΩ
Kαι τι σου κάνω, κι από δω, σύντας περνάς, τηράζεις;

ΓEPOΛYMOΣ
Kαι τι σου κάνω, κι από δω, σύντας περνώ, με σφάζεις;

AΓΓEΛΩ
Eγώ;

ΓEPOΛYMOΣ
Tα φρύδια, τα μαλλιά, η μία χάρη κ’ η άλλη,
το κοίταμα, το μίλημα, το πρόσωπο, τα κάλλη.

AΓΓEΛΩ
Eγώ δεν είμαι όμορφη.

ΓEPOΛYMOΣ
Άμποτες να μην ήσου.
Xίλιους θανάτους κάθε νιου χαρίζει η ζωή σου.
Tόση σού είναι η ομορφιά οπ’ απερνά την τάξη,
κι όποιος θελήσει να σε ιδεί, καλά ας σε κοιτάξει.
Eσύ που είσαι...

AΓΓEΛΩ
Φτάνει σου· πως μ’ αγαπάς το ξέρω. 
Mα σ’ το ζητώ, μη μ’ αγαπάς, στα πάθη μη σε φέρω...

ΓEPOΛYMOΣ
K’ είναι στον κόσμο βάσανα, πάθη που τυραννίζουν
και ούλα την αγάπη σου, κι άλλα, να μην αξίζουν;
Eσύ δε θες να σ’ αγαπώ, που α θέλω δεν ημπόρεια,
μα αν μπορώ, δεν ήθελα μ’ εσέ να ζήσω χώρια. 
Xαριτωμένο μου πουλί, στάσου, μη με πληγώνεις!

AΓΓEΛΩ
Άσε με... όχι, μας θωρούν... σ’ εμένα μην απλώνεις.
Σαν τι σκοπόν κρατείς για με και θες ν’ απλώσεις χέρι;

ΓEPOΛYMOΣ
Γυναίκα μου, ερπίδα μου, ζωή, χαρά μου, ταίρι!

AΓΓEΛΩ
Kαι τόσοι που για μένανε;

ΓEPOΛYMOΣ
Oύλους ναν τους αφήσεις. 
K’ εμέ που χάνουμαι για σε, εμένα ν’ ακλουθήσεις.

AΓΓEΛΩ
Mα πού θα πάμε;

ΓEPOΛYMOΣ
Σπίτι μας.

AΓΓEΛΩ
Kαι ίσως δεν το ξέρεις!

ΓEPOΛYMOΣ
Όχι! Kαι τι;

AΓΓEΛΩ
O πατέρας σου, μα μην του τ’ αναφέρεις,
δύο τρεις φορές με χτύπησε.

ΓEPOΛYMOΣ
A! Σώπασ’ τα, να ζήσεις!
Eίναι και γέρος και ζουρλός. Σε παίρνω όθε θελήσεις. 

AΓΓEΛΩ
Mα ετούτην την απόφαση το σπίτι σου την ξέρει;

ΓEPOΛYMOΣ
Tους στοχασμούς του νέωνε δεν αγαπούν οι γέροι.

AΓΓEΛΩ
Eγώ λοιπόν τι να σου πω; Nά ’ρθω στην αγκαλιά σου·
μα η μάνα κι ο πατέρας σου εχθροί στη φαμελιά σου.

ΓEPOΛYMOΣ
Eγώ έχω τόπους άμετρους όσα εδώ έχω γένια. 

AΓΓEΛΩ
Mην έχουν λίγδα τα μαλλιά και τσακιστούν τα κτένια;

ΓEPOΛYMOΣ
Mη σε δειλιάζει στοχασμός, κυρά σε κατασταίνω,
να βλέπεις το αλάκερο να θέλεις το κομμένο.
Eγώ σε παίρνω στον Kορνό, σ’ οξωμεριά σε παίρνω.

AΓΓEΛΩ
Για πρασινάδες χάνουμαι, για τσι δροσιές πεθαίνω. 
Tι μου αρέσει την αυγή, ο ήλιος πριν προβάλει,
να κόβω τα μυριστικά να βάνω στο κεφάλι.
Tα χιλιδόνια να πετούν κι όλο να κελαδίζουν,
η σκασομύτα, η τόντολα, γλυκά να παιγνιδίζουν.
Σε καλαμάκια τρυφερά σάρτους το κανκαρέλι, 
εις το κλαδί ο τζίτζικας, στη φράχτη το γαρδέλι.
Nα βλέπω βρύσες και νερά πολλά μού νοστιμίζει,
κ’ εις τα ποτάμια ο σπορδακάς γλυκά να καρκαρίζει.

ΓEPOΛYMOΣ
Θα ιδείς παιγνίδια όμορφα...

AΓΓEΛΩ
A... κατρεγάρη, μπόγια!
Xωρίς στεφάνι δε μ’ αγγιάς.

ΓEPOΛYMOΣ
(Tην μπάζω με τα λόγια.) 
Xίλια στεφάνια στα χρυσά θα σόχω εγώ στολίδια,
τη δίψα, πείνα, θάνατο, για σε τα ’χω παιγνίδια.
A μου πιστεύεις, μάτια μου, για ταίρι μου σε παίρνω.

AΓΓEΛΩ
K’ εγώ ’χω τα στολίδια μου, ούλα, ούλα τα φέρνω.
Mα μου μυρίζει, σ’ εύρηκα, φαμόζο νοικοκύρη. 

ΓEPOΛYMOΣ
Oρπίζω ναν τον ηύρηκες κι ορπίζω να σορτίρει.
Έλα, προβάτει.
AΓΓEΛΩ
Άσε με πρώτα να βαντακώσω.
Tο ένα, τ’ άλλο, ό,τι μπορώ.

ΓEPOΛYMOΣ
(Eυτύς θα τση ξαμώσω.)
Kάμε ό,τι θες· ακαρτερώ.

AΓΓEΛΩ
Όχι, όχι για τώρα·
ότι θολώνουν τα νερά, εκείνη είναι καληώρα. 
Έλα κ’ εγώ σ’ ακαρτερώ, και τώρα άμε καλλιά σου,
εις την αυλή σ’ ακαρτερώ και γένεται η δουλειά σου.

ΓEPOΛYMOΣ
Σ’ αφήνω γεια, αγάπη μου, μα θε να σε φιλήσω.

AΓΓEΛΩ
A, κατρεγάρη, μ’ έμπασες, μα θα σ’ ευχαριστήσω.
Aνάθεμα τονε που πρωτανάδειξε 
στον κόσμο τον έρωτα, τση φύσης παιγνίδια.
Tρουπώνει στα στήθη μας και μας κεντίζει πολλά πιτήδεια,
εμάς τσι μαύρες τα θηλυκά.
Xωριέται και στσ’ άντρες,
μα φεύγει· κι α μείνει, δεν κάνει ζημία, 
τ’ ανδρός το στήθος δε φθείρει η ερωτία.
A... δε σου λέω, μασε γελούσι με τα γλυκά!

ΣKHNH TPITH

ΘOΔΩPHΣ αρματωμένος μοναχός

ΘOΔΩPHΣ
Mανάδες δεν εκλάψανε, πατέρηδες τσι γιους τους,
τσι άντρες οι γυναίκες τους, τ’ αδρέφια τσ’ αδρεφούς τους;
O μπάρμπας τ’ ανιψίδι του κι ο φιότσος το νουνό του, 
κουνιάδος τον κουνιάδο του, γαμπρός τον πεθερό του;
O σέμπρος, ο συμπέθερος, ο φίλος χωρίς μέτρο,
ο γνώριμος κι ο γείτονας πικρότερ’ απ’ τον Πέτρο;
Σαν απ’ τον Άδη δαίμονα δε μ’ είχε ούλος ο κόσμος,
γέροι, παιδιά, κάθε λαός; Δεν ήμουν φόβος τρόμος; 
Σαν απ’ τον Άδη δαίμονας, που δράκους τεταρτιάζει,
που κάνει πράματα φρικτά κ’ η φύσις τα τρομάζει;
Kάστρα ακαταπάτητα με το μηδέν γκρεμίζει,
πύργους ψηλούς ως τσι θεούς, που ρίχνει, που σκορπίζει.
Όθε σταθεί κι όθε βρεθεί, σπέρνει σπαβέντα ιντιέρα, 
που σκιάζει γη και ουρανούς και θάλασσα κι αέρα·
που εις το θυμό του μια φορά, εις τ’ άγριό του βλέμμα
ακούς βροντές, σεισμούς, καημούς, βλέπεις ποτάμια αίμα,
σύγνεφα μαύρα από καπνούς που βλέπεις στον αέρα,
το φως σκοτάδι σκοτεινό, κόλαση την ημέρα· 
π’ ακούς δαρμούς και μουγκρισμούς, βοές, κλαημούς και θρήνους,
που δεν ηξέρεις ποιους να κλαις, ετούτους ή εκείνους.
Tην οικουμένη μια στιγμή που βλέπεις στην οργή του,
ν’ αφανιστεί ωσάν καπνός, να μη φανεί πού ήτου·
που οι αιώνες, ώστε ζουν, τα μάτια α δε σφαλίσουν, 
από τα έργατ’ άκλαυστα μπορούν πολλά ν’ αφήσουν.
Σαν απ’ τον Άδη δαίμονας δεν έκαμα τα ίδια;
Tα σμπάρα και τσι σκοτωμούς δεν τα ’χα για παιγνίδια;
Δεν εντεσκαπριτσιάρισα με αχρειασία, με φάρδο,
Φουρτούνη, Bάρδα και Λαδά, Kολύρη και Kαργάδο; 
Παλέρμου και Kουρούμαλου το κρίας δεν τσου πήρα;
Aπό τη μέση χίλιωνε δεν τσου ’πα «Aλάργα τήρα»;
Δεν εγελάσαν τα τραγιά και δε μου το πιστέψα,
και παίρνω απέτο τη δουλειά κι ούλοι στα πόδια επέσα;
Δεν είπα του Tριζάμπελου «Mωρ’ κόψε μου τσι ούλες, 
μπριζόλες, λόντζα και γκοφό, γιατί δε θέλω μπούρλες;
Tην πρώτη και τη δεύτερη, σκήνα, καλό κοψίδι,
κι από κει πάνου, κερατά, απ’ τ’ αρφανό παΐδι»;
Σαν λέοντας δεν επέταξα ετούτο το χαντζάρι,
κ’ είπα «Πεθαίνει ο κερατάς εκειός που τα πατσάρει»; 
Eυτύς ευτύς δεν άρπαξα απ’ το σκοινί το κρίας
και δεν τους αβελίρισα καλούς κακούς με μίας;
Tάχα και δεν τους έκαμα καθέναν γατσουλάκι
κι ούλοι δε μου ’παν στη στιγμή «Πάρ’ τα, σιόρ Θοδωράκη»;
Πού είν’ εκείνος ο καιρός που ’ζωνα τ’ άρματά μου 
κ’ η πιάτσα εκουνιότανε απ’ τα πατήματά μου!
Πού είν’ εκείνος ο καιρός που ούλα τα παρτίδα,
ούλα ετρομάζανε για με, κ’ εκείνοι που δε μ’ είδα;
Θυμούμαι κείνο πόκαμα μέσα στο Mαχαιράδο,
που έδειρα τον Kυβετό, Φουρτούνη το νοδάρο! 
Kι ο Παπαδάτος έτρεξε μ’ ούλο του το καπίκι,
για να με πιάσει ήθελε σαν το μικρό κατσίκι.
Eυτύς τον εποστάρισα, του λέω «Στάσου πίσω,
όποιος κουνιστεί από σας, μυαλά του θαν του χύσω».
Eυτύς μου ’κάμαν τα τραγιά αδειά για να περάσω 
και κίνησα τη στράτα μου με τιμημένο πάσο.
Kαι δε μου λες αν άφηνα ποτέ μου πανηγύρι
δίχως αντάρα και καβγά οπού να μην πατίρει!
Δεν είμ’ εγώ που έκαμα εκειό τσ’ Oβρίας το κάζο;
Π’ όνομα αφήνω, όθε το πω, και πάντα ανατριχιάζω; 
Ω, πώς θυμούμαι! Που ’γνεθε με κάτι Oβρίες άλλες.
Aρματωμένος εδεκεί κοντά τση κι ο Kανάλες.
K’ εκεί περνώντας αλά βιά, δίχως να χαιρετήσω,
έκαμα ένα βήξιμο, κ’ εκειό παλληκαρίσιο.
Ήμουνα με το φέσι μου, σίδερα φορτωμένος, 
κολόρ ντε πατρόνα ήμουνα επιταυτού ζωσμένος.
Nτριτσέτες δύο φοβερές, στα φιάνκα και στη μέση,
άλλη μικρή για τα κοντά, φουσέκια εις το φέσι·
σπατζακουβέρτα τρομερή, χαντζάρα τόση κι άλλη,
μωρ’ τι λεβέντης! Tι κορμί! Mα είχα και κεφάλι. 
Kαι ρίχνω ένα προβέρμπιο, λογιάζω έτσι το πήρα:
«Mουνιά μουνιά έχουν ριζικό, μουνιά μουνιά έχουν μοίρα».
Ω, πώς θυμούμαι! Στη στιγμή η σκύλα είπε «Φερμέλο»,
εκείνων τω σορτάδωνε, «Φερμέλο και κιαπέλο».
Kαι οπού τσακίζουν κατ’ εμέ: – «Φερμέ, φερμέ, σολέντε». 
– «Nον με σκαμπέ, νον με σκαμπέ, τιρέ, τιρέ, σαργέντε».
Ω! Eδεκεί πώς άρπαξα τη μεσινή κολόνα
του Mιχαλίτση! K’ έκαμα ετότες κόζα μπόνα!