Βιβλιοθήκη Παραθέματα Πολέμης Ιωάννης
Πολέμης Ιωάννης
Γέννηση: Αθήνα 1862
Θάνατος: Αθήνα 1924
Έργα
1.

Στης ζωής το μονοπάτι
μόν’ η μάγισσα η Απάτη
οδηγεί τον ποιητή,
και βαδίζει πλάι-πλάι
κι όλο τού γλυκογελάει
κι απ’ το χέρι τον κρατεί.
[...]
Και του λέει: «δικά σου είν’ όλα
τα χρυσά, τα μυροβόλα,
όσα θέλεις κι αγαπάς.
Βάδιζε να μη τα χάσεις·
λίγο ακόμα και θα φθάσεις,
λίγο ακόμα και θα πας.
[...]
Και βαδίζει νύκτα-μέρα
και κολλά τα μάτια πέρα,
[...]
Κι αντηχούν τα βήματά του
ώσπου να βρεθεί μπροστά του
ένας λάκκος ―ο στερνός·
και να πέσει και να μείνει... 
Θα ’ν’ ο λάκκος που θα γίνει
τάφος του παντοτινός.
 
Και στον τάφο καθισμένη
θα ’ν’ η Απάτη και θα φαίνει
σάβανα, και θα γελά·
και θα λέει: Αυτός που εχάθη,
έπεσε σε μαύρα βάθη
γιατί κοίταζε ψηλά.

«Επίλογος», 1-6, 19-24, 31-32, 43-54. Κειμήλια, 1904. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 281-282.
2.

Έτσι επλάστηκ’ η καρδιά· τους άλλους δεν πιστεύει,
κι όταν εκείνη χαίρεται παντού χαρά αγναντεύει.

«Έτσι επλάστηκ’ η καρδιά», 13-14. Χειμώνανθοι, 1888. Λίνος Πολίτης, Ποιητική Ανθολογία, ΣΤ΄. Ο Παλαμάς και οι σύγχρονοί του. «Δωδώνη», χ.χ. 33.
3.

Είναι πιο γλυκά απ’ το μέλι
της μητέρας τα φιλιά,
κι είναι πάντοτε κυψέλη
η θερμή της αγκαλιά.

«Η κυψέλη», 9-12. Τα πρώτα βήματα, 1904. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 250.
4.

Αν είμαι πλάσμα ανθρώπου,
κι αν η ψυχή μού λείπει,
κι αν κρύβω του προσώπου
κάθε χαρά και λύπη·
 
κι αν τρέλες αραδιάζω
την ώρα που μιλώ,
κι αν ψεύτικα κοιτάζω,
κι αν ψεύτικα γελώ·
 
πριν με δικάσεις, κρίνε
καλά, και βεβαιώσου
πως προσωπίδα είναι
και σε το πρόσωπό σου.
 
Κάθε καιρού και τύπου
και χρόνου κι εποχής
εγώ ’μαι του προσώπου
κι εκείνο της ψυχής.

«Η προσωπίδα». Αλάβαστρα, 1900. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 265.
5.

Στου γέρου το προσκέφαλο στέκει η ζωή θλιμμένη.

«Μυστήριο», 1. Αλάβαστρα, 1900. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 26.
6.

Το γλυκό τραγούδι, το πικρό τραγούδι
έλα να το πούμε σήμερα μαζί:
Η χαρά εδώ κάτω μοιάζει με λουλούδι·
τόσο μόνον ζει!

«Ο Μάης», 17-20. Κειμήλια, 1904. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 279.
7.

Τι κι αν διαβαίνουν οι καιροί, τι κι αν περνούν οι χρόνοι;
Παλιώνει ο λύχνος, μα ποτέ το φως του δεν παλιώνει.

«Πλεκτά τραγούδια», 12. 9-10. Το παλιό βιολί, 1909. Η.Ν. Αποστολίδης, Ανθολογία 1708-1933. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», χ.χ. 355.
8.

Όπως το ρόδο τ’ αγαπώ μ’ όλα τ’ αγκάθια πόχει,
έτσι αγαπώ τα χείλη σου κι όταν μου λένε τ’ όχι.
Ξέρω μια τέχνη αλάθευτη και τ’ αγκαθάκια βγάνω,
ξέρω λογάκια μυστικά και τ’ όχι ναι το κάνω.

«Πλεκτά τραγούδια», 41. Το παλιό βιολί, 1909. Λίνος Πολίτης, Ποιητική Ανθολογία, ΣΤ΄. Ο Παλαμάς και οι σύγχρονοί του. «Δωδώνη», χ.χ. 36.
9.

Έχει ο χειμώνας ομορφιές για μας, γλυκό μου ταίρι,
που δεν τις έχ’ η άνοιξη μήτε το καλοκαίρι·
έχει χαρές ατέλειωτες, έχει και χάρες άλλες,
γιατ’ είν’ οι μέρες του μικρές κι οι νύχτες του μεγάλες.

«Πλεκτά τραγούδια», 51. Το παλιό βιολί, 1909. Λίνος Πολίτης, Ποιητική Ανθολογία, ΣΤ΄. Ο Παλαμάς και οι σύγχρονοί του. «Δωδώνη», χ.χ. 37.
10.

Σέρνουν γοργοδιαβαίνοντας οι χρόνοι
και θάνατο κι αθανασία μαζί.
Δέντρο, που ο χείμαρρος δεν ξεριζώνει,
ποτίζεται, θεριεύει, αιώνια ζει.

«Στους τάφους του Κεραμεικού», 5-8. Σπασμένα μάρμαρα, 1917. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 272.
11.

Μη σκιάζεσθε στα σκότη! Η Ελευθεριά
σαν της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι
της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει!

«Το κρυφό σχολειό», 30-32. Αλάβαστρα, 1900. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 267.
12.

Άκουσε τ’ απόκοσμο, το παλιό βιολί
μέσα στη νυχτερινή σιγαλιά του Απρίλη·
στο παλιό κουφάρι του μια ψυχή λαλεί
με τ’ αχνά κι απάρθενα της αγάπης χείλη.
 
Και τ’ αηδόνι τ’ άγρυπνο και το ζηλευτό
ζήλεψε και σώπασε κι έσκυψε κι εστάθη,
για να δει περήφανο τι πουλί είν’ αυτό,
που τα λέει γλυκύτερα της καρδιάς τα πάθη.
[...]
Είμ’ εγώ τ’ απόκοσμο, το παλιό βιολί
μέσα στη νυχτερινή σιγαλιά του Απρίλη·
στο παλιό κουφάρι μου μια ψυχή λαλεί
με της πρώτης νιότης μου τα δροσάτα χείλη.
 
Τι κι αν τρώει τα σπλάχνα μου το σαράκι; Τι
κι αν βαδίζω αγύριστα χρόνο με το χρόνο;
Πιο γλυκιά και πιο όμορφη και πιο δυνατή
γίνεται η αγάπη μου, όσο εγώ παλιώνω.

«Το παλιό βιολί», 1-8, 17-24. Το παλιό βιολί, 1909. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 251.
13.

Σφιχταγκάλιασε τη νιότη σου
πριν η νιότη σου σ’ αφήσει·
ό,τι σου ζητήσει δος της το,
όχι κι όσο σου ζητήσει.
 
Θα χορτάσει. Άφησέ τηνε
πάντα τα γυρεύει κάτι.
Τύφλα να ’χουν τα γεράματα
μπρος τη νιότη τη χορτάτη.

«Ψηφιδωτά», 3. Εσπερινός, 1922. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 294.
14.

Το δέντρο της ελπίδας τ’ αγκαλιάζει
γλυκιά, παντοτινή καλοκαιριά,
έν’ αηδονάκι απόκοσμο φωλιάζει
    στα ωραία του κλαριά.
 
Μ’ αν τα κλαριά του πάντα είν’ ανθισμένα
κι αν τα φιλεί ο αγέρας χαρωπός,
τι τ’ όφελος; απ’ τ’ άνθη του κανένα
    δεν γίνεται καρπός.

«Ψηφιδωτά», 7. Εσπερινός, 1922. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 295.
15.

Ωραία τα χείλη που δεν εξεστόμισαν
παρά μονάχα προσευχές· τα χέρια
που ξένο χέρι πονηρό δεν τ’ άγγιξε,
τα μάτια που θωρούν μόνο τ’ αστέρια.
 
Ωραία τ’ αυτιά που πειρασμούς δεν άκουσαν,
όλα είν’ ωραία· μ’ αν θες να με πιστέψεις
ποτέ σου με καράβι πρωτοτάξιδο
μην ταξιδέψεις.

«Ψηφιδωτά», 14. 5-12. Εσπερινός, 1922. Γ. Θέμελης (επιμ.), Προβελέγγιος, Δροσίνης, Πολέμης, Στρατήγης, Καμπάς. Βασική Βιβλιοθήκη, 24. «Αετός» Α.Ε., 1953. 297.