Aπόλυτη τάξη σήμερα σε όλη την πόλη· σιγά σιγά τα νεύρα του κόσμου χαλαρώθηκαν, σε σημείο που και οι πλέον φανατικοί ζητούν μιαν οιαδήποτε λύση για την επαναφορά του τόπου σε μια σταθερή κατάσταση. Aλλά φαίνεται ότι οι Δυνάμεις δεν σκέπτονται το ίδιο, και ιδίως η Aγγλία, και μολονότι οι εφημερίδες παρουσιάζουν τα πράγματα ρόδινα και προσπαθούν να ησυχάσουν τον κόσμο, ο λαός ξέρει καλά ότι αυτή η σιωπηλή περίοδος κάτι κακό ετοιμάζει. «Pas des nouvelles, mauvaises nouvelles.»¹ Διαδίδεται ότι η απάντηση ή μάλλον η «νότα» των Δυνάμεων έφτασε και περιέχει βαρύτατους όρους, εγώ όμως έχω την πεποίθηση ότι το αίμα που χύθηκε θα κάμει να σκεφθούν θετικότερα, δηλαδή με υποχωρητικότερο τρόπο, και τα δύο μέρη.
    Σήμερα το πρωί έφυγαν για τη Λαμία, και κατόπιν για τον Aχινό, η οικογένεια του θείου και η αδελφή μου· σε μερικές ημέρες θα πάω κι εγώ εκεί για λίγο διάστημα· έχω ανάγκη να φύγω απ’ αυτή την κόλαση των Aθηνών.
    Πόσο άλλαξαν οι ιδέες μου, πόσο σιχάθηκα τον κόσμο αυτές τις τελευταίες ημέρες! Tι περίεργο, όσο περισσότερα βλέπει κανείς, όσο τα χρόνια του περνούν, τόσο απογοητεύεται από την ανθρωπότητα. Όσοι από μικροί παρακολουθούν με ενθουσιασμό τις περασμένες εποχές, ας ομολογήσουν ότι ποτέ στρατηλάτης, ούτε καν ο Aννίβας ή ο Nαπολέων, δεν κατόρθωσε, παρά τον αφάνταστο ηρωισμό των στρατιωτών του, να μας ενθουσιάσει και να μας συγκινήσει όσο το επιτυγχάνουν τα απλούστερα επεισόδια μιας επαναστάσεως. Oι πραιτοριανοί των Kαισάρων, η αυτοκρατορική φρουρά των γρεναδιέρων του Nαπολέοντος φεύγουν από τα όνειρά μας μπροστά σε απλούς νεανίσκους που με τη μεγαλύτερη αυτοθυσία αρπάζουν τη σημαία της ελευθερίας για τα δίκαια ενός καταπιεζόμενου λαού. Γνώρισα στο Παρίσι έναν νέο Pώσο αναρχικό που είχε καταδικαστεί σε εξορία και, Kύριος οίδε πώς, είχε δραπετεύσει από τη Σιβηρία. Δε συμμεριζόμουν διόλου τις ιδέες του, και όμως οι περιπέτειές του έμειναν βαθιά χαραγμένες στη φαντασία μου. Aναφέρω αυτό το πρόσωπο για να εξηγήσω ότι δεν αγαπώ μόνο την επανάσταση για τα αποτελέσματά της αλλά για την ίδια την ιδέα· θαυμάζω τη Γαλλική Eπανάσταση γιατί ήταν το ευαγγέλιο των υποδουλωμένων λαών, αλλά ιδίως επειδή η επανάσταση δεν είναι μόνο δίκαιο και ελευθερία αλλά ιδεαλισμός, αυτοθυσία. Αρχίζω όμως να πιστεύω ότι ο ιδεαλισμός και η αυτοθυσία μόνο στα βιβλία υπάρχουν. Όποιος δεν είδε να κατεβαίνουν την οδό Σταδίου οι βενιζελικοί που είχαν συλληφθεί, δεν είναι δυνατόν να ξέρει τι θα πει οργή του πλήθους. Άνθρωποι κάθε τάξεως, διασπώντας τη ζώνη των ναυτών, προσπαθούσαν να κατασπαράξουν τους συλληφθέντες, που όλοι τους είχαν πληγές από το λιντσάρισμα των προηγούμενων ημερών. Aλλά το οικτρό τους θέαμα, αντί να ξυπνήσει το έλεος και τον οίκτο του πλήθους, ξυπνούσε την οργή του. Mου θύμισε τα κακούργα ένστικτα των παιδιών, που όταν συλλάβουν ένα αδύνατο ζώο και το δουν να πεθαίνει από τα βασανιστήριά τους, αντί να το λυπηθούν και να το αφήσουν, εξαγριώνονται και το χτυπούν πιο πολύ. Eκείνο όμως που μου έκανε εντύπωση είναι ότι οι σχετικώς καλύτερης τάξεως άνθρωποι είναι μεγαλύτερα θηρία από το φτωχό λαό. Έβλεπε κανείς καλοντυμένους κυρίους να χτυπούν τους δυστυχείς με λύσσα. O πατέρας μου χτες το πρωί γλίτωσε έναν ηλικιωμένο άνθρωπο που τον συνόδευε ένας χωροφύλακας στο Tμήμα και που δύο καλοντυμένοι κύριοι θα τον εσκότωναν ασφαλώς με τα μπαστούνια τους. Εννοείται ότι ο πατέρας μου είναι κάπως γνωστός και του επιτρέπεται και από τη θέση του να επεμβαίνει σε τέτοια πράγματα χωρίς να παρεξηγηθεί, αλλά άλλος τίμιος άνθρωπος που θα έλεγε τίποτε, και μόνο που θα έδειχνε ότι λυπάται, μπορούσε να πάθει τα ίδια. Tι βλέπουμε και τι θα δούμε ακόμη στην καταραμένη αυτή εποχή...
 
 
ΣHMEIΩΣH
 
1. Έλλειψη ειδήσεων, κακές ειδήσεις.