Το πρωί 22.5.48 αφού ξυπνήσαμε τραβηχτήκαμε πιο απάνω, σε ένα ζαβό,1 και καθήσαμε. Εγώ ανέβηκα απάνω σε ένα θεόρατο έλατο και κοιτούσα όλο το μέρος. Κάποτε με φώναξαν και κατέβηκα κάτω να φάμε. Βρέξαμεν το ψωμί μας στο λάδι και είχαμε και λίγα κουκιά τρυφερά...,2 λέγω στον Αργύρη να κάνομεν μια μεγάλη βόλτα απάνω στο λόγγο, μήπως ανταμώσομεν κανέναν. Ο Αργύρης πρόθυμος και ξεκινήσαμε. (Ν)ίταμο, Πέτρα, Λαζαριάτικα, Χαλασμένα Χωράφια, Άγιον Ηλία,3 Βοϊδομνή, Κάτω Ζαμπειό, Καταρράχι, Κ’δέλες, Βασιλική, Αγόριανη.4 Το βράδυ, νύκτα, μπήκαμε στο χωριό και είδαμε τα χάλια του χωριού. Τα σπίτια χωρίς πόρτες και παράθυρα. Η ξυλεία παρμένη και αρκετή ξυλεία έχουν στην Πλατεία για να φορτώσουν ξανά στο αυτοκίνητο. Έπειτα πήγαμε, βγάλαμε λίγα σκόρδα στου Αργύρη το περιβόλι και φύγαμε πάλι για τα Ρούδια-Λυκότρυπο. Αφού δεν ημπορέσαμεν να ανταμώσομεν κανέναν άλλον, είμαστε όλο στενοχώρια. Είχαμε όμως και χαρά, διότι στο Καταρράχι βρήκαμε την κυλόττα του Κομνά, στο παλιό του γιατάκι.5 Αυτό μας δείχνει σημεία ζωής, ότι ο Κομνάς είναι καλά, πέρασε δώθε, έβγαλε την κυλόττα, φορούσε από μέσα παντελόνι, πήρε άλευρα και κάπου θα βρίσκεται, εκεί γύρα πάντα. Σφύριξα συνθηματικά και έκραξα. Αλλά τίποτα. Το βράδυ, όπου φθάσαμε στο κρησφύγιόν μας, βρήκαμε τους άλλους να μας περιμένουν με ανησυχία, γιατί αργήσαμε. Είχανε λίγη φωτιά και μιλούσαν πολύ σιγά. Όταν μας άκουσαν να προχωρούμε έκραξαν σύνθημα, τους δώσαμε απάντηση και προχωρήσαμε. –Καλησπέρα, τους είπαμε, γιατί κάθεστε σαν ψοφίμια;6 Δεν υπάρχει τίποτα εδώ γύρω, μην κάθεστε άλλο με φόβο, βάλτε λίγη φωτιά, να ιδούμε να φάμε. Έχετε τίποτα; –Έχουμε κουκιά, είπεν η Πανώρια, εμείς φάγαμε, έχουμε κρατήσει και σας αρκετά, καθώς να φάμε και αύριο. Έχομε γεμίσει τον τενεκέ, μαγειρέψαμε δυο φορές και εσείς τρομάξατε ναρθείτε. Τέλος, μας έφερε, φάγαμε και κοιμηθήκαμε.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. ζαβό: δύσβατο μέρος.
2. Λέξη δυσανάγνωστη.
3. Ο Άγιος Ηλίας, νοτίως πάνω από την Άνω Αγόριανη, όχι ο Άγιος Ηλίας βόρεια, πάνω από τα αμπέλια του χωριού, όπου οι διωκόμενοι έβλεπαν τις σκηνές και τα καφετιά αντίσκηνα.
4. Τεράστια όλη αυτή η διαδρομή.
5. γιατάκι: στρώμα, κρεβάτι (τούρκικα), αλλά και λημέρι.
6. Ψωφίμνια, στο χειρόγραφο.
[22.5.1948]
(από το βιβλίο: Μήτσος Ηλ. Καραντζάς, Το ημερολόγιο ενός Καπαπίτη από τον Εμφύλιο (όσο σώθηκε), Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, Μαρτυρίες ΙΙΙ, Βιβλιόραμα, 2004)