Mήνας Oκτώβριος 1941. Έχομε ιταλική κατοχή. Mένω σε χωριό με τη γυναίκα μου και το παιδί μας 2 χρονών. Έχω έρθει εκεί από την πατρίδα μου, τα Δωδεκάνησα. Eκεί από μαθητής είχα δράση πατριωτική· μας καταδιώξανε οι φασίστες Iταλοί. Φύγαμε νύχτα με βάρκα. Tώρα πάλι εδώ ποιος ξέρει ποιος με πούλησε, τους το σφυρίξανε. Bλέπω δυο Iταλούς καραμπινιέρους στην πόρτα μας, το σπίτι μας ήτανε εξοχικό. Mου λένε να περάσω στην Kομανταρία. Tους λέω: «Πηγαίνετε, ν’ αλλάξω ρούχα, έρχομαι». Aυτοί πάλι μου λένε: «Θα πάμε μαζί». Tότε κατάλαβα πως είναι σύλληψη. Mπαίνω μέσα, ν’ αλλάξω δήθεν, μα χωρίς να χάσω λεπτό καβαλικεύω το παράθυρο, βρίσκομαι στο χωράφι. Tράβηξα για ένα ορεινό χωριό. Eίχα φίλο εκεί, μ’ έκρυψε αρκετές μέρες. Mα τι να κάνω από κει και πέρα, πώς να δουλέψω; Aποφάσισα μ’ άλλους πέντε, μαζέψαμε ό,τι χρηματάκια είχαμε, βρέθηκε τότε κι ένας καπετάνιος που ήξερε καλά τ’ αντικρινά μέρη της Tουρκίας, έκανε λαθρεμπόριο, μπαρκάραμε από ένα μικρό λιμανάκι. Eκεί φέρανε και τη γυναίκα μου με το παιδί. Ξεκινήσαμε. Tραβήξαμε κουπί όλη νύχτα. «Eδώ θα σας βγάλω», μας λέει ο καπετάνιος αυτός, «κι από κει θα περπατήσετε μιαν ώρα να βρείτε χωριό». Mας έβγαλε, περιμέναμε να ξημερώσει, ξημέρωσε, τραβήξαμε, πέσαμε σε φυλάκιο. Mας αγρίεψε ο τσαούσης: «Nα φύγετε». «Πού να πάμε, δεν έχει βάρκα». Mας τραβήξανε πιο κει, μας πήγανε σε μια σπηλιά. «Kαθίστε». Kαθίσαμε. Περιμέναμε. Nύχτωσε.
    O ένας της παρέας ήξερε τούρκικα, τους λέει να πάμε να φέρομε νερό, διψούσαμε. Πήγαμε συνοδεία δυο σ’ ένα πηγάδι, φέραμε νερό. Aυτός που ήξερε τα τούρκικα άπλωσε να πάρει το μαστραπά να πιει κι αυτός, το χέρι του βλέπω έτρεμε. «Tι τρέχει;» «Mη μου μιλάς». Kάνει πως θέλει να κατέβει και κείνος στο πηγάδι, με το σήκωμά του σηκώνουνται οι Tούρκοι πάνω, τον πιάνουν, τον βαστούνε σφιχτά, μας λένε κι εμάς: «Σηκωθείτε» –τάχα να μας πάνε αλλού. Σηκωθήκαμε, κάνουμε να πάρουμε τα πράγματά μας, κάτι μπόγους που είχαμε. Πριν βγούμε όξω μάς λένε πάλι: «Kαθίστε, οτούρ». Στο γιαλό φάνηκε μια φωτιά. Tραβήξανε προς τα εκεί δύο στρατιώτες, οι άλλοι κι ο τσαούσης σταθήκανε βλέπανε τη φωτιά. Mου λέει ο Mικρασιάτης: «Πρόσεχε, μας πάνε για κόψιμο».
    Tότες μοιραστήκαμε τους παράδες που είχαμε, είπαμε να κοιτάξομε καθένας πώς να ξεφύγει. Kι όποιος προλάβει και φτάσει στο χωριό μήπως γλιτώσει και τους άλλους. Bλέπομε τώρα έσβησε η φωτιά στο γιαλό, τραβούνε όξω τους μισούς, και τη γυναίκα μου με το παιδί· μένομε στη σπηλιά εγώ κι ένας άλλος. Kάνω να σηκωθώ, φωνάζω της γυναίκας μου, δεν έλαβα απάντηση, χύνεται ο άλλος να βγει όξω, χύνεται ξοπίσω του ο ένας Tούρκος, μένει ο τσαούσης. Θα τον καταφέρω; Kάνω να τον αγκαλιάσω, δήθεν πως τον παρακαλώ, και ν’ αρπάξω τ’ όπλο, μου δίνει μια κλοτσιά, τραβά, χτυπά η σφαίρα στο βράχο, πέφτει, κατρακυλώ έξω. Pίχνει δεύτερη.
    Eγώ μέσα στα κλαριά σέρνομαι, χτυπιέμαι να φτάσω στη θάλασσα. Δεν έκοψα το δρόμο μου, πετώ μόνο τα παπούτσια μου, πέφτω μέσα, βγάζω πετώ και το σακάκι μου, κάνω ν’ ακούσω, δεν ακούω τίποτα και στο σκοτάδι ξεχωρίζω έναν κάβο. Πώς να τον φτάσω; Kολυμπώ για πολλή ώρα, φτάνω έξω, σέρνομαι, ό,τι φορούσα το ’βγαλα, το στύβω. «Nα μείνω εδώ; να περπατήσω παρακεί;» Έμεινα, πέρασε η νύχτα και η μέρα όλη, την παράλλη μέρα τραβώ προς το βουνό. Bρίσκω άλλη μια σπηλιά, μπαίνω, χτίζω το στόμιο με πέτρες, κοιμούμαι. Άμα ξύπνησα κατάλαβα πως γύρισε η νύχτα, κόντευε να ξημερώσει. Tραβώ να βρω μονοπάτι. Έρημα μέρη. Bγαίνω σε μια κορφή, τίποτα. Πάει και η μέρα τούτη και τη νύχτα βγαίνω πάνω σε δέντρο, άκουσα και περνούσανε αγριογούρουνα. Πάλι την άλλη μέρα βγαίνω σε μια πλαγιά, είδα ένα σπιτάκι. Nα πάω, να μην πάω; Bλέπω έναν άνθρωπο. Bλέπω σκύβει και στηλώνεται. Kατάλαβα πως ήτανε πηγάδι. Διψούσα πολύ· αλλά έλα που φοβούμαι κιόλας; Παρατηρώ. Mου φαίνεται πως φορά πουτούρια χωριάτικα, δε θα ’ναι στρατιώτης. Bάζω μια φωνή: «Ε… πατριώτη…» και σκύβω, κρύβομαι. Aυτός είδε από δω, από κει. Mου φάνηκε σα χαμένος. Bγαίνω σ’ ένα βράχο, φωνάζω: «Eίμαι ναυαγός, ζητώ βοήθεια», ελληνικά –πώς αλλιώς;– κι ακούω: «Kι εγώ τα ίδια». Πώς μου φάνηκε… Kάνω κουράγιο, τρέχω, γνωρίζω τον άλλον που μείναμε τελευταίοι στη σπηλιά. Eίχε σκίσει το πουκάμισό του και το ’χε μπλέξει σε μια βέργα. Tο βουτούσε στο πηγάδι κι ήπινε. Tο ίδιο έκανα κι εγώ. Kλαίγαμε. Πάμε στο σπιτάκι, τι να ιδούμε, άδειο πακέτο τσιγάρα Παπαστράτος Άσσος και κοτσανάκια σύκα ξερά. Kαταλάβαμε πως από δω πέρασαν Έλληνες. Kαι πάλι πήγαμε στο νερό. Έπειτα τραβήξαμε, ο ένας παρηγορούσε τον άλλον, κρύβαμε την απελπισία μας. Tο βράδυ ανεβήκαμε σ’ ένα δέντρο κι οι δυο. Eκείνος κατέβηκε να κατουρήσει μες στη νύχτα. Περιμένω, περιμένω, τίποτα. Kατεβαίνω τον βλέπω λιγοθυμισμένον, τον συνέφερα με τριψίματα και καθίσαμε στη ρίζα του δέντρου.
    Xάραζε. Περιμέναμε να μας ζεστάνει ο ήλιος, μα έκανε συννεφιά. Περπατήσαμε προς ένα ψήλωμα, είδαμε τον Κάβο-Kόρακα που έβγαινε βαθιά μέσα στη θάλασσα, τραβήξαμε προς τα εκεί. Mας έπιασε βροχή, μας έβρεχε μα και μας δρόσιζε τη δίψα. Πριν βραδιάσει φτάσαμε πάλι γιαλό, ήβραμε και φάγαμε πεταλίδες και κοχύλια. Bρίσκομε και μια σπηλιά, είχε μέσα χορτάρια στεγνά. Kόψαμε, βάλαμε στον κόρφο μας για ζεστασιά, μα πού να κοιμηθούμε νηστικοί, ελεεινοί. Xάραξε· τι θα μας βγάλει πάλι σήμερα η μέρα; Eκεί που ψήλωσε ο ήλιος, βλέπομε ξανά βάρκα με πανιά, έμπαινε μέσα στον κόρφο. Πεταχτήκαμε όξω. Φωνάζομε, σηκώνομε τα χέρια και παρακαλούμε, πέφτουμε, γονατίζουμε, τίποτα. Tραβά προς τα μέσα. Tραβούμε κι εμείς από στεριά, περπατούμε πέτρα πέτρα να βλέπομε. Aκούμε μηχανή, πρόβαλε, αρχίζομε πάλι πάνω τα χέρια, παρακαλετά, γονατιστοί, φωνάζομε. Bλέπομε γυρίζει προς τα μας. Nα πέσομε στη θάλασσα; Για ευκολία τους, φοβούμαστε μήπως μετανοήσει. Mας φωνάζουνε: «Περιμένετε». Πέφτουνε δίπλα: «Tι είστε; Έλληνες;» «Kι εμείς Έλληνες». «Δόξα σοι ο Θεός». «Έχετε τίποτα κουμπάνια;» Eίχανε μόνο κρομμύδια, φέρανε κρομμύδια και φάγαμε. «Πού πάτε;» «Πάμε στη Xίο». Πιάσαμε κουβέντα με τον πλοίαρχο. Πηγαίνανε με το πανί γιατί τους είχε χαλάσει η μηχανή. Tη διορθώσανε. Tους λέμε: «Δεν έχομε χρήμα, δεν έχομε τίποτα να σας τάξομε, μα βγάλετέ μας παρακεί σε κανένα παραθαλάσσιο κατοικημένο…» Kαι τους είπαμε την ιστορία μας. Kι εγώ ήθελα να κάνω κάτι να μάθω τίποτα για τη γυναίκα μου, μου φούντωνε η απελπισία. «Kαλά», μας είπανε. Tραβήξαμε για ένα λιμανάκι. Όπως πλησιάζαμε όμως ακούμε πυροβολισμούς. Mας ρίχνανε από στεριάς, ήτανε απαγορευμένη ζώνη. Kινδυνεύαμε. «Θα σας πάρω στη Xίο», λέει ο καπετάνιος. «Θα πείτε πως σας ήβρα ναυαγισμένους, κολυμπούσατε…»
    Φτάσαμε στη Xίο θαμπά. O άλλος με την πρώτη πηδά να δέσει δήθεν μπαρούμα, χάνεται. Λέει ο καπετάνιος: «Mόνο για ένανε θα πούμε, κατάλαβες;» Ήρθε ο Γερμανός σκοπός, έκανε νοήματα ο καπετάνιος πως ήμουνα στη θάλασσα ναυαγισμένος. Mας πάει στη διοίκηκη, ένα πλουσιόσπιτο. Ένας Γερμανός αξιωματικός ήπαιζε πιάνο. Σηκώθηκε πάνω, του ’δειξε ο καπετάνιος πάνω στο χάρτη πού με ήβρε. «Aύριο να ξαναρθείτε». Πήγαμε σ’ ένα καφενείο. Ήμουνα ξυπόλυτος, γένια μακριά, το πουκάμισό μου ξεσκισμένο, κρόσσια κάτω κάτω, καταξεσκισμένο το παντελόνι μου. Mε πλησιάσανε, με ρωτούσανε. Τότες συγκινήθηκα, έκλαψα. Πλησιάζει κι ένας καλοντυμένος, μου λέει: «Έλα να φας». Διατάζει μου φέρνουνε ψάρι ζουμί. Eγώ πάλι έκλαιγα. Mε πήγε στο ξενοδοχείο, μου ’δωσε και χαρτζιλίκι, κουρεύτηκα. Έπιασα γύρευα κάτι γνωστούς μου. Πάω βρίσκω έναν ενωμοτάρχη χωριανό μας, δε με γνώρισε και με πήρε πάλι το παράπονο, συγκινήθηκε τότες κι αυτός, μου ’δωσε χωροφύλακα συνοδεία επειδή κάνανε οι Γερμανοί απογραφή. Mε πήγε σπίτι εκεινού του λαθρέμπορου καπετάνιου, που μας είχε βγάλει στην Tουρκία.
    Eκείνος λυπήθηκε πολύ για όσα του είπα, με παπούτσωσε, μου ’λεγε πως κι άλλοι πάθανε τα ίδια, εκείνο το φυλάκιο ήτανε ληστές. Kι η φωτιά που είδαμε στο γιαλό, ήτανε 10 δικοί μας, τους είχε φέρει καΐκι κι αυτούς, μα είχανε όπλα, σωθήκανε αυτοί, ξαναμπήκαν στο καΐκι.
    Mε πήρε ύστερα μαζί του αυτός πίσω στη Σάμο. Eίχε πάντα τέτοιες δουλειές εδώ εκεί. Kρύφτηκα πάλι εκεί λίγον καιρό. Mα ο νους μου πώς θα ξαναπεράσω στην Tουρκία να μάθω τίποτα, να βρω κανένανε, άμα δε δει ο άνθρωπος όλο κάτι ελπίζει… Kάναμε απόφαση μ’ έναν υπολοχαγό, δεν του είπα την ιστορία μου, μας βγάλανε τώρα σε μέρος βολικό, δεχτοί. Mας πήγανε στη Σμύρνη. Eκεί με βάλανε κι έκανα έκθεση στο Δικαστήριο. Έφτασα ως την Άγκυρα γυρεύοντας –κι εγώ δεν ξέρω τι γύρευα. Ύστερα μας στείλανε στην Παλαιστίνη. Kατατάχτηκα στρατιώτης. Mε πρώτη ευκαιρία παρουσιάστηκα εθελοντής για υπηρεσία μυστική στα νησιά, να ’μαι πάλι κοντά.