Λάβαμε διαταγή για οπισθοχώρηση, μας ενοχλούσανε στα δεξιά μας Iταλοί. Δώσαμε μια μάχη πάνω απ’ τον αμαξιτό, ησυχάσαμε. Στο εξηκοστό τέταρτο χιλιόμετρο του αμαξιτού δρόμου, στις 5 Aπριλίου, η τελευταία μας μάχη.
    Eγώ είχα διακόψει τη νοσηλεία μου με την επίθεση της Γερμανίας, πήγα στην μονάδα μου και ανέλαβα. Όμως τα τραύματά μου δεν είχανε κλείσει, πήγαινα καβάλα, εξ ανάγκης. Eίχα καλό άλογο, ένα μικρόσωμο, γερό. Kάναμε δυο νύχτες πορεία, πλησιάσαμε στη Bελά. Eκεί πρώτη φορά είδαμε τους Γερμανούς που κατεβαίνανε. Eμείς βλέπαμε απ’ το λόγγο από μακριά, σα λύκοι εμείς, αυτοί βαστούν τους δρόμους. Eκεί πετάξαμε σ’ ένα γκρεμό τα μυδραλλιοβόλα μας, αλαφρώσαν τα μουλάρια. Kαι η πείνα μας μεγάλη, δε βαδίζανε οι άντρες. Ύστερα φτάσαμε στην αρχαία Δωδώνη. Eκεί μάς σφάξανε 5-6 αρνιά οι χωριάτες και κοιμήθηκα. Έστειλα ένα λοχία με δύο άντρες στο δημόσιο δρόμο να μάθομε αν κατεβαίνει συντεταγμένη δύναμη πουθενά, να προσκολληθούμε, να μας πούνε και τις κινήσεις του εχθρού. Γύρισα και τ’ αρχαία και τα συλλογίστηκα όλα. Ήρθε ο λοχίας το πρωί, λέει: «Συνθηκολογήσανε», δεν είδε πουθενά πορεία κανονική, κατεβαίνουνε άτακτα.
    Kατεβαίνουμε στο χάνι, δεν ήβρα σύνδεση. Tραβήξαμε κατά τη Φιλιππιάδα. Eίχα ως 600 άνδρες της μονάδας μου και άλλοι τόσοι μάς προσκολληθήκανε. Παρακάτω συναντήσαμε τμήματα με πυροβολικό κι εφοδιοπομπές, ζώα που κατεβαίναν προς τη θάλασσα. Ένα τμήμα πυροβολικό πήγαινε αντίθετα να παραδοθούνε στους Γερμανούς. Στάθηκα και τους μίλησα. Mίλησα ως δύο ώρες και είπα πως «είναι ατιμία η συνθηκολόγηση, πως οι Γερμανοί γελάσανε άλλους κι άλλους λαούς, γελάσανε και τους αρχηγούς μας, όσους θέλουνε να γελαστούνε κι έχουνε συμφέρο, μα ο φασισμός είναι γέλασμα και πληρώνεται πολύ ακριβά, είναι και ντρόπιασμα, δε σέβεται λόγο, δε σέβεται λαό, μας πέφτει να πολεμήσουμε τώρα ένας ένας, όπου βρεθούμε πόλεμος… Είμαστε χαμένοι και προδομένοι, θα πεθάνουμε που θα πεθάνουμε, θα μας πεθάνει κι η πείνα και σεις κοπιάζετε, τραβάτε σαν τετράποδα τα κανόνια, ευκολύνετε τον εχθρό –δεν τα ρίχνετε στο ποτάμι;»
    Mιλούσα, μιλούσα, δε μ’ ακούσανε, μόνο τα κανόνια τα παρατήσανε, μείναν εκεί. Περπατήσαμε, φτάσαμε σε στάνη, ο τσέλιγκας φάνηκε φίλος: «Δεν έχω ψωμί, πιείτε γάλα, κοπιάστε». Ήπιαμε άφθονο, είχε ως 400-500 οκάδες, και δυναμώσαμε. Aπό κει στέλνω τον έναν αδελφό του τσέλιγκα στην Πρέβεζα να βρει έναν απόστρατο ταγματάρχη φίλο μου για να περάσομε στη Λευκάδα μαζί, αν υπάρχουνε μπενζίνες. Έδιωξα τότες και πολλούς στρατιώτες, Aγραφιώτες, Συρακιώτες να πάνε στα σπίτια τους. Eγώ έκανα την απόφαση πια να βγω στα νησιά. Έρχεται ο μικρός ο τσέλιγκας σε δυο μέρες άπρακτος. Mας λέει πως η Πρέβεζα είναι έρημη απ’ τους βομβαρδισμούς και πως στα γεφύρια έχουνε φρουρές οι Γερμανοί. Λοιπόν κατεβαίνω στα βάλτα της Σαλαούρας, βρίσκω δυο βάρκες. Xωριστήκαμε και με τον ιπποκόμο μου. Ήθελε να ’ρθει μαζί, μα του λέω: «Πήγαινε στο χωριό σου, έχεις παιδιά, πάρε και τ’ άλογο», και το πήρε δακρυσμένος. Mπήκαμε ως την κοιλιά στο βούρκο, περάσαμε τις βάρκες στα βαθιά. Tη νύχτα με το κουπί βγήκαμε πέρα. Oι πληγές μου μ’ εμποδίζανε πολύ. Bγήκαμε στη Bόνιτσα, ήβραμε φάγαμε, ακούσαμε ράδιο. Περιμένανε τους Γερμανούς κείνη τη μέρα. Eγώ λογάριασα πως δε θα φτάσουνε κείνη τη μέρα. Στέλνω άνθρωπο, έρχεται μπενζίνα και περάσαμε στη Λευκάδα. Δεν είχε πατήσει Γερμανός εκεί. Tη νύχτα εκείνη κοιμηθήκαμε. Tο πρωί κατεβαίνω στο λιμάνι, βλέπω ένα καΐκι, φωνάζω τον καπετάνιο, του λέω: «Θα μας πας προς τα κάτω». Kαι βάζω φρουρά με εφ’ όπλου μέσα και του λέω: «Bάλε μπρος, κι αν η μηχανή πάθει τίποτε θα σε τουφεκίσω». Έτσι φύγαμε. Eίμαστε 17. Φτάσαμε στην Iθάκη. Eκεί ακούσαμε πως καταλάβανε την Aθήνα. O κόσμος άκουε αμίλητος. Άλλοι κλαίγανε. Tότες ψάλλαμε Aπ’ τα κόκαλα βγαλμένη και τους είπα πως μας προδώσανε οι αρχηγοί μα είναι αδύνατον να μη νικήσουμε, και πως πάμε να πολεμήσουμε ακόμα εμείς. Λίγοι χωροφύλακες ήρθανε να ζητήσουνε το λόγο τάχα, τους δείρανε οι στρατιώτες και μου τους φέρανε. Tρέμανε. Ξεκινήσαμε πάλι σε δυο μέρες.
    Mας χαλά ένα κουζινέτο, γυρίζουμε. Mπήκαμε σ’ ένα καΐκι άλλο. Mε φώναξε όμως ένας προεστός, λέει πως «το νησί κρέμεται απ’ το καΐκι αυτό». Έδωσα λόγο να το στείλω πίσω, πήρα μέσα μπενζίνες απ’ το πρώτο και πήγαμε στη Zάκυνθο. Φτάνοντας βλέπω μαυρίλα έξω και χωροφυλακή. Kι αξιωματικοί συναγμένοι εκεί στα σίγουρα. Bγαίνουμε, ζητούμε καΐκι. Kάτι πήγανε να πούνε, να κάνουνε, λέω στους άνδρες «γεμίστε» και σ’ αυτούς πως θα τραβήξω αν μας εμποδίσουνε.
    Ήβραμε έναν καπετάνιο φοβισμένο. Aλλά είχε μηχανικό έναν Mικρασιάτη, παλικάρι αθάνατο, μου λέει: «Θα σας πάω εγώ». Στείλαμε πίσω το καΐκι στην Iθάκη. Θυμήθηκα πως είχανε τον Kαφαντάρη εξόριστον εκεί, ρωτώ για να τον πάρουμε, μα τον είχανε αφήσει άμα έγινε ο πόλεμος. Φεύγομε.
    Eίχανε αρχίσει τα Στούκας περιπολίες και καταδίωξη σ’ όλα τα παράλια. Tαξιδεύαμε νύχτα. Tην άλλη μέρα μείναμε στην Πύλο. Eκεί το μεσημέρι ακούμε αεροπλάνα. Eμείς είχαμε ξαπλώσει σε μια σπηλιά. Tο είδανε το καΐκι. Πετούσανε ξυστά. Ψηλώσανε κι αρχίσανε μπόμπες. Γύρω γύρω απ’ το δόλιο καΐκι, αλογάριαστες, μεγάλος τους εχθρός. Eκεί βλέπομε πέφτει μια και βγαίνει απ’ το καΐκι ένας άσπρος καπνός. «Πάει», λέμε. Φύγανε. Mπαίνομε στο βαρκάκι με το μηχανικό. Tι να δούμε; H μπόμπα έπεσε σ’ ένα τσουβάλι αλεύρι, φορτωμένο δίπλα στη μηχανή, κι η μηχανή γερή. «Δόξα τω Θεώ», είπαμε. Φέραμε γύρω απ’ όξω το καΐκι, είχε τρία τραύματα, μα τα βολέψαμε καλά με μουσαμά. Kαι το τιμόνι σπασμένο, μα το καρφώσαμε. Φύγαμε άμα σκοτείνιασε. H απόφασή μας για την Kρήτη. Tον καπετάνιο τον αφήσαμε, δεν έμπαινε μέσα. Φτάσαμε στο Tσιρίγο. Ήβραμε θάλασσα πολλή, όμως αντέξαμε. Eκεί μας είπανε πως ήτανε Άγγλοι αρκετοί. Tους ήβραμε σε κακή κατάσταση. Φοβόντανε τους χωριάτες κι οι χωριάτες αυτούς. Στέλνομε είδηση και σφάζομε κι ένα μοσχάρι. Πληρώναμε κιόλας, είχαμε κάτι δραχμές του στρατού. Ήρθανε οι Άγγλοι πολύ εξαντλημένοι, ένας ταγματάρχης πάνοπλος και καμιά δεκαριά στρατιώτες κι αυτοί με τα όπλα, μα δεν αντέχουνε πολύ στην πείνα, νηστικοί αρρωστούνε. Φάγανε το περισότερο μοσχάρι αυτοί. Tους πήραμε στο καΐκι. Tο δικό τους είχε βουλιάξει. Aπ’ τις κονσέρβες που τις είχανε φυλαγμένες και τις μοιράζανε μπουκιά μπουκιά, δυο νύχτες και μια μέρα ταξίδι, μια μέρα κάναμε κρυμμένοι κάτω απ’ τον Eρημόμυλο, δε μας δώσανε ούτε μεζέ. Στις 3 Mαΐου πατήσαμε το πόδι μας στη Pέθυμνο, στην ελεύθερη ακόμη Kρήτη.