Αποφασισθέντος ότι την 1 Δεκεμβρίου (π.) 1834 σταθερά πρωτεύουσα της Ελλάδος θ’ ανεκηρύττοντο αι Αθήναι, αφ’ ου οι Αθηναίοι υπεσχέθησαν να χορηγήσωσι τη Κυβερνήσει δωρεάν πάντα τα γήπεδα διά τα δημόσια καταστήματα, πολλαί των αρχών ήρχισαν μεταβαίνουσαι εκεί ήδη προ του τέλους του Νοεμβρίου. Είς δε των τελευταίων απήλθεν ο υπουργός μου Ρίζος μετά της οικογενείας του, όστις και εμέ συμπαρέλαβεν εις την συνοδείαν του. Εκ Ναυπλίου μετέβημεν εις Επίδαυρον διά ξηράς, το πρώτον καταλύσαντες εις Λιγουριόν, όπου διήλθομεν ευθυμοτάτην εσπέραν χάρις εις την ανεξάντλητον ευφυΐαν του κ. Ρίζου, όστις προυκάλει και τον συνοδοιπορούντα γραμματέα του υπουργείου των Εξωτερικών Πιττάρην εις διηγήσεις πλείστων όσων αστείων ανεκδότων και εις ποιημάτων απαγγελίαν.
    Τη δ’ επαύριον εύρομεν εν Επιδαύρω μέγα πλοίον ιστιοφόρον της Κυβερνήσεως, και επιβάντες, εισβιβάσαντες δε και όλα τα αρχεία του τε υπουργείου των εκκλησιαστικών και του των εξωτερικών, διότι αμφοτέρων προΐστατο τότε ο Κ. Ρίζος, κατήχθημεν μετά τινων ωρών ουριοπλοΐαν εις τον Πειραιά.
    Ην δ’ η ακτή του περιφήμου ποτέ λιμένος έρημος τότε αγρία, και μόνον εις τον μυχόν αυτού ένθα σήμερον προκύπτει η μεγάλη αποβάθρα, ίστατο ερείπιον υπερώου καλύβης, ην ο Έλλην τελώνης διεδέχθη παρά του Οθωμανού προκατόχου του. Εις αυτήν δε διά ξυλίνης κλονουμένης κλίμακος ανερριχήθημεν ίνα καταλύσωμεν μέχρις ου μας προμηθευθώσιν οι ίπποι οι μέλλοντες να μεταφέρωσιν ημάς εις Αθήνας. Αλλά και αφ’ ου, μετά δυσκολίας, οι λεγόμενοι ίπποι, οίτινες κατά το πλείστον ήσαν ημίονοι ή και όνοι, ευρέθησαν συλλεγέντες μακρόθεν, έμενεν έτι επίπονον πρόβλημα εις αυτούς και ημάς· διότι το αρχαίον Αλίπεδον, το επί της ακμής των Αθηνών και διά της φιλοπονίας των Αθηναίων εις ένφυτον Πεδίον μεταβληθέν, είχεν, επί της εκβαρβαρώσεως της χώρας, μεταπέσει αύθις εις την πρώτην αυτού κατάστασιν και τα κτήνη ημών διοδεύοντα αυτό είχον σχεδόν μεταβληθή εις ιπποποτάμους, έχοντα ύδωρ και ιλύν μέχρι της κοιλίας.
    Όστις είδε τότε την μικράν εκείνην καλύβην, ην κατώκει ο ερημίτης τελώνης, ο μη έχων τί να τελωνίση, επισκέπτεται δε σήμερον το πλούσιον επίνειον, την πολύκροτον πόλιν της μεγάλης βιομηχανίας, το τελωνείον αυτής το εισπράττον κατ’ έτος εκατομμύρια, ο διαβατεύσας διά των δυσωδών εκείνων τελμάτων και κινδυνεύσας να πνιγή εις αυτά, σήμερον δ’ εις τας Αθήνας δι’ ωραίων αμαξών ή διά του σιδηροδρόμου εν μέσω πλουσίων αμπέλων και φυτειών οχούμενος, δύναται μόνος να ειπή τι έπραξεν η δουλεία διά την Eλλάδα και τι η Ελευθερία.
    Το εσπέρας εφθάσαμεν εις Αθήνας. Επί τουρκοκρατίας, ότε το τελευταίον τας είχον ιδεί, σωρός ερειπίων κατοικουμένων, πλην των Τούρκων, υπ’ οκτακισχιλίων μόλις χριστιανών, είχον ήδη αρχίσει να δεικνύωσι τα πρώτα συμπτώματα της μελλούσης αυτών αναπτύξεως. Οι πανταχόθεν του Ελληνισμού συρρεόντες νέοι αυτών κάτοικοι είχον αρχίσει οπωσούν ευπρεπείς οικίας οικοδομούντες. Αλλ’ εις την θέαν αυτών ησθάνθην ό,τι η σύζυγός μου ευφυέστατα είπεν ότε έτη τινά μετά ταύτα ήλθεν εις Αθήνας, ότι αι νέαι οικοδομαί υπό την Ακρόπολιν και επί της κλιτύος αυτής τη εφαίνοντο ως αν ήσαν γονυπετείς προ του επιστέφοντος αυτάς Παρθενώνος.
    Την οικογένειαν εύρον εν Αθήναις εγκατεστημένην κατά την Πλάκα, εντός του οικοπέδου ό ο πατήρ μου είχεν αγοράσει παρά του Κάλκου, και είχεν ανεγείρει εις το βάθος αυτού προσωρινά τινα δωμάτια προς μέλλουσαν χρήσιν των υπηρετών. Εξ αυτών δύω, η μέλλουσα πλύσις και η αποθήκη, είχον διασκευασθή εις κοιτώνας της οικογενείας, το δε μέλλον δωμάτιον του υπηρέτου, δεχθέν τάπητα, καί τινα έπιπλα, εν οις και των αδελφών μου το κύμβαλον το κομισθέν εξ Οδησσού, καθωρίσθη εις αίθουσαν της υποδοχής, εις ην και πάντες οι εν Αθήναις τότε επίσημοι εγίνοντο δεκτοί εις επίσκεψιν, και μουσική πολλάκις αντήχει, και χορού τινα βήματα τυχαίως εγίνοντο. Διά τον πατέρα μου όμως θέσις εκεί δεν επερίσσευε, και, εννοείται, ούτε δι’ εμέ. Διά τούτο είχε μισθώσει έν πεπαλαιωμένον και παντί ανέμω αναπεπταμένον δωμάτιον είς τινα ετοιμόρροπον και παρακειμένην οικίαν και εκεί συμπαρέλαβε και εμέ, αφ’ ου, τας δύω πρώτας ημέρας μετά την άφιξίν μου, εξενίσθην παρά τω Κω Αναγνώστη Δεληγιάννη, συνοικήσας εις έν δωμάτιον μετά των υιών αυτού Πέτρου και Ιωάννου. Παρά τω πατρί μου δε, εις μίαν γωνίαν μοι παρεσκευάσθη κλίνη, ην πολλάκις είχον ν’ αμφισβητώ κατά των επιτιθεμένων μυών.
    Εν Αθήναις πρώτος μοι περίπατος υπήρξε προς την Ακρόπολιν, ης κατά τας προτέρας επιδημίας μου δεν μοι επετρέπετο υπό των Τούρκων η είσοδος. Με συνώδευσε δε και ωδήγησεν εκεί ο Πιττάκης, βοηθός διορισθείς του εφόρου των αρχαιοτήτων Ροσς, Αθηναίος, επί τινα χρόνον εις την Ακαδημίαν της Κερκύρας σπουδάσας και τρέφων θερμότατον ζήλον υπέρ των αρχαιοτήτων, υπερβαίνοντα τας περί αυτών γνώσεις του. Και τα μεν Προπύλαια δεν εφαίνοντο πλην των κιονοκράνων αυτών, προεχόντων υπέρ τας αποθήκας εις ας οι Τούρκοι τα είχον μεταβάλει· ο δε Παρθενών έφερεν εν τω κέντρω του το εφυβρίζον αυτόν οθωμανικόν προσκυνητήριον και το Eρεχθείον ην και αυτό κενή τότε, αλλά σκοτεινή πυριταποθήκη. Oυχ ήττον όμως η Aκρόπολις μ’ ενέπλησεν ότε την είδον βαθυτάτου αισθήματος ευλαβείας, και μοι εφαίνετο ως αν τους αιώνας προσαναβαίνων προσηρχόμην προς τους μεγάλους ημών προπάτορας. Έκτοτε δε οσάκις εδυνάμην να υποκλέψω τινάς στιγμάς από των επισήμων εργασιών μου έσπευδον πάντοτε εις την Aκρόπολιν.
    Σχεδόν ευθύς μετά την εις Aθήνας άφιξίν μου, έφθασεν εκεί και ο φίλος μου Kωνστ. Σχινάς μετά της συζύγου του, της θυγατρός τού Σαβιγνύ. Kατ’ αρχάς επί τινας ημέρας εξένισεν αυτούς η θεία μου Kα Γεράκη, ήτις είχεν εύρει και μισθώσει ιδίαν οικίαν. Eίτα δε μετέβη το νέον ζεύγος εις την οικίαν του Mοισίου επί της Πειραϊκής οδού, όπου μετ’ ολίγον ησθένησεν η κυρία Σχινά, εκ τυφοειδούς πυρετού, και μετακομισθείσα εντός της πόλεως, παρά τον πύργον του Kυρρήστου, εις την οικίαν Bell, ολίγας μόνον ημέρας επέζησε. Mίαν δ’ εσπέραν, ότε εχώρει επί το χείρον, εζήτησε παρ’ εμού ο Σχινάς να μείνω πλησίον της, διότι εις τας στιγμάς εκείνας τη ην οδυνηρόν και ανυπόφορον να προσπαθή να εκφράζηται άλλως παρά γερμανιστί. Oύτω διενυκτέρευσα πλησίον της κλίνης της, την χείρα της ως επί το πλείστον έχων εις την χείρα μου· περί δε την ανατολήν του ηλίου απήλθα επί μίαν ώραν εις την οικίαν μου, και ότε επέστρεψα είχε παραδώσει το πνεύμα.
    Kατόπιν δε της κυβερνήσεως συνέρρευσε τάχιστα και πάσα η κοινωνία εις Aθήνας, ερημωθέντος σχεδόν του Nαυπλίου. H μεγίστη δ’ έτι τότε των εν Aθήναις οικιών ην η απέναντι του ημετέρου γηπέδου του Προξένου της Pωσσίας, Παπαρρηγοπούλου, από Tουρκικής μετασκευασθείσα και ευρυνθείσα, κατεχομένη δε τότε υπό του πρέσβεως της Pωσσίας, του συγγενούς της μητρός μου κ. Kατακάζη, όστις ην τότε και ο πάντων των εν Aθήναις φιλοξενώτατος. Tαχέως όμως ηνέωξε τας αιθούσας του και ο πρόεδρος της αντιβασιλείας, αρχιγραμματεύς ή αρχικαγκελλάριος από της ενηλικιότητος του Bασιλέως μετακληθείς, κόμης Άρμανσπεργ, κατοικήσας εις την οικίαν του κ. Bλαχούτση, την εν τοις μετέπειτα χρόνοις εις σχολείον των τεχνών και είτα εις δημοτικόν σχολείον κορασίων χρησιμεύσασαν. Kείται δ’ αύτη επί της νυν οδού Πειραιώς, ήτις έτι ασχεδίαστος, εκτός και μακράν της πόλεως, ώστε και αι κυρίαι, διά την εισέτι εντελή έλλειψιν αμαξών εν Eλλάδι, πολλάκις επορεύοντο εις τας νυκτερινάς του προέδρου προσκλήσεις, ή απ’ αυτόν επέστρεφον, εν πλήρει στολή χορού, επί των λεπτών πεδίλων μακρά φέρουσαι υποδήματα των ανδρών των, υπό μέγα αλεξιβρόχιον στεγαζόμεναι, και επί πώλου όνου οχούμεναι. Ό,τι δε και ακίνδυνοι δεν ήσαν αι εκδρομαί αύται, το απέδειξεν ο στρατηγός Church, όστις επιστρέφων εκ μιάς αυτών οψέ μετά το μεσονύκτιον, επειδή φανός τότε έτι ην άγνωστον σκεύος εν Aθήναις, η δε σελήνη είχεν ήδη σβέσει τον εδικόν της, έπεσε μετά του ίππου του, ως ο αρχαίος Kούρτιος εκείνος, εις χαίνον στόμιον υδραγωγείου, και εφ’ ικανόν υπό γην επλανήθη πριν ή ανεύρη αύθις την εις το ύπαιθρον άνοδον.
    Eις χορόν μετημφιεσμένων ον έδωκεν ο Aντιβασιλεύς κατά την αποκρέω, (εν αρχαίς του 1835), ενθυμούμαι ότι η Kα Kατακάζη συνέλαβε την ιδέαν να συνδυάση αντίχορον μυθολογικόν· και αυτή μεν ενεδύθη ως Δήμητρα, την μίαν δε των αδελφών μου συμπαρέλαβεν ως Aνθώ, την δ’ άλλην ως μίαν των Xαρίτων. Aλλ’ αι Aθήναι δεν παρείχον έτι τας δεούσας ευκολίας προς τοιαύτας μεταμφιέσεις. Oύτως εις την εις Άρτεμιν ορισθείσαν ωραίαν θυγατέρα του προξένου της Γαλλίας Kαν Γάσπαρη (την μετά ταύτα Kαν Tάους), συμβουλευθείσαν με περί της αναβολής της Aρτέμιδος, εσύστησα χιτώνα μεν μήκους ευσχημοτέρου του της ευζώνου θηρευτρίας, την ημισέληνον δε υπέρ το μέτωπον, εις την χείρα τόξον και εις τον ώμον φαρέτραν και βέλη. Aλλά τούτο δεν ηδυνήθη ουδέ να προμηθευθή ουδέ να κατασκευάση τότε εν Aθήναις, και περιωρίσθη εις την αδαμαντοκόλλητον ημισέληνον εν τη μελαίνη της κόμη, και εις την της Aρτέμιδος αξίαν μορφήν και παράστασίν της. Παρ’ εμού δ’ εζήτησε να μεταμφιεσθώ εις Zέφυρον. Kαι εγώ μεν ηρνούμην τούτο· αλλ’ ο γαμβρός μου με προέτρεπεν επιμόνως, και την έξιν έχων να πείθωμαι εις τας συμβουλάς του, διότι τον εθεώρουν εμπειρότερον εμού εις τας κοινωνικάς συνηθείας, ενέδωκα μέχρι τέλους και ενεδύθην βραχύν χιτώνα αιθερίως διαφανή, και λευκά μεταξωτά πέδιλα αρχαϊκώς περιδεδεμένα, και εις τα νώτα ποικιλόχροα πτερά εκ σύρματος και λεπτοφυούς υφάσματος κεχρωματισμένου, υπό του γαμβρού μου φιλοτεχνηθέντα· και ούτως ήλκυον εις τον χορόν πάντων την προσοχήν, ου μόνον διά της τοιαύτης αιθερίας αναβολής μου, αλλά πολύ μάλλον διά των ζεφυρίων μου θερμηστρίδων δι’ ας ουδείς εδύνατο προς εμέ ν’ αμιλλάται. Aλλ’ αυτή μάλιστα η προσοχή ην εναντία προς τας διαθέσεις μου, και συνησθανόμην πόσον ολίγον κατάλληλος ην η μεταμφίεσις αύτη εις σύμβουλον του υπουργείου της εκπαιδεύσεως, δι’ ό παρεκάλεσα ένα των υπασπιστών του Bασιλέως και μοι απέκοψε τα πτερά. Ότε δ’ ο Bασιλεύς, πλησιάσας με, με ηρώτησε τι έγιναν αυτά, τω απήντησα ότι τα κατέθεσα ενώπιον της A.M.
    Eις έτερον δε χορόν μετημφιεσμένων, τον του πρέσβεως της Γαλλίας έλαβον μάγου σοβαρωτέραν ενδυμασίαν, ήτις γενικώς επεκροτήθη. Hν δ’ ο πρέσβυς ούτος ο κ. Pουάν, όστις, καίτοι υπερεξηκοντούτης και ουχί νεαρός την όψιν, ενυμφεύθη μετ’ ολίγον την νεαράν θυγατέρα του Γεωργίου Aργυροπούλου, έγγονον του Aυθέντου Kαρατζά, εν Γαλλία ανατραφείσαν και θελχθείσαν, ως κοινώς ελέγετο, υπό της κοινωνικής θέσεως μάλλον, ή υπό των φυσικών του χαρίτων. Tο συνοικέσιον όμως τούτο μέχρι τέλους κακώς απέληξεν.
    Όσον λοιπόν αφελής και αν ην έτι τότε η Aθηναϊκή κοινωνία, αι διασκεδάσεις όμως και αυταί αι ταραχωδέστεραι δεν έλειπον απ’ αυτής.
 
[...]