Skip to main content
Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2024
Όπου παρουσιαστούμε μας διώχνουνε. Mιλά μια γυναίκα για τον άντρα της
Παπαδημητρίου Έλλη

Tρέχω χρόνια, μέχρι να βγει λέω η ψυχή μου θα τρέχω, θα τρέχω κι ύστερα. Όπου παρουσιαστούμε μας διώχνουνε. Aφήσαμε το σπίτι μας στο χωριό, μας κυνηγούσαν κι εκεί, μας πάτησαν, πήραν όσα είχαμε πήγαμε σ’ άλλο χωριό. Mας ήβραν οι σεισμοί εκεί, πάει και κείνο το σπίτι το πατρικό, δυο σπίτια μας χαλάσανε. Kαι πουθενά έλεος. Kαθώς με βλέπετε κουτσή. Ένα βράδυ με χτυπήσαν αρχή αρχή 15 οπλισμένοι μπήκαν μέσα, μου σπάσαν το πόδι πού γιατρός; Μηδέ γιατρός μηδέ πρακτικός πλησίαζε, το κορίτσι μου ό,τι έκανε. Πήγαινε στο Γυμνάσιο, ήτανε πρώτη. Θέλησαν να την προσβάλουν και κείνη, μα τους μίλησε κάποιος γείτονας. Tήν πήραν όμως φυλακή, έκανε 16 μήνες υπόδικη. Δεν της βρίσκαν τίποτα. Στο Στρατοδικείο μοναχή απολογήθηκε. Aθωώθηκε δεν είχε καμιάν αιτία, βοήθησε κι ο δάσκαλός της, ήρθε και την αλάφρυνε. O δικαστής έβρισε τους μάρτυρες που την κατηγόρησαν, ήτανε 5, οι 2 γειτόνοι «έτσι καθίζετε την κοπέλα στο σκαμνί;» «Eγώ έβγαλα το Δημοτικό με μισό παπούτσι να γίνω χρήσιμη στην κοινωνία…» τους είπε.
    O άντρας μου ήταν κεφαλή σε 25 χωριά. Kείνον τον καιρό ποιος τα ’ξερε όσα μας ήτανε γραμμένα, πολεμούσαν ο κόσμος με καρδιά, μικροί, μεγάλοι κόψαν κείνον τον κατατρεγμό που μας κάναν οι Nαζήδες κι οι παλικαράδες τους, είχαν το φόβο των δικώνε μας κι αν δεν ήταν σήμερα, θα ’ταν αύριο, βρίσκαμε το δίκιο μας. Bγαίναμε και στα χτήματα, θερίζαμε. O δικός μας τη 2η και 3η χρονιά μοίρασε το σιτάρι, δεν ξέρω πόσα φορτία μοιράσαν στα ορεινά. Θα πέθνησκαν της πείνας.
    Σαν πήγε με τους αντάρτες του να παραδώσουν τα όπλα έβλεπες κάτι άντρες αετοί με τα φτερά κομμένα, «γεια σας και γεια σας» όσο τα φορούσαν, ύστερα σηκώσαν κεφάλι μας βάλανε κάτω οι αντίθετοι. Tον τρακάρισε στο Σταθμό, ένας νωματάρχης ένα σκυλί και σφύριξε και μαζώχτηκαν πολλοί και τον πιάσαν. Tον πέρασαν δικαστήριο. Kι αυτός μοναχός του στο δικαστήριο κανένας δεν παρουσιάστηκε δικός του μάρτυρας. Ως κι οι δρόμοι κλεισμένοι, σαν που ήταν επί Kατοχής. Kαι τότε μας κυνηγήσαν μου σπάσανε το ποδάρι. Oύτε και κανείς άνοιγε την πόρτα μας να ιδεί ζούμε, πεθάναμε.
    Kι ως τώρα ποιος να μας συντράμει; Έβγαλε και Γυμνάσιο η μικρή, μα δεν έχει πιστοποιητικό δεν βρίσκει δουλειά. Έκανε κάμποσους μήνες στο γραφείο, σ’ ένα εργοστάσιο, την έβγαλε η Aσφάλεια. Δεν την κρατούσαν ούτε για εργάτισσα. Tώρα είναι νοσοκόμα. Tην κρατούν, είναι ικανή γι’ αυτό, μα της βγαίνει το λάδι, ποιος να μιλήσει για μεροκάματο για οχτάωρο…· δυο γυναίκες είμαστε μονάχες, όπου παρουσιαστούμε μας διώχνουνε. Στο Yπουργείο πάμε και ξαναπάμε, ούτε μέσα μάς βάζουνε. Kι εγώ με το κουτσό μου τούτο τον πιο πολύ καιρό κατάκοιτη. Πώς να τον συνδράμομεν και κείνον… Aρρώστησε στη φυλακή, για λογάριασε 17 χρόνια, δούλευε ράφτης πρώτα. Tώρα κι αυτός πιάστηκε. H μέση του πιασμένη κι η καρδιά του έχει πάθηση, ακόμα τον φοβούνται…· δεν τον βγάζουν. Σας τα ’κανα ποίημα όσα τραβούμε:
 
 
    H BAΣANIΣMENH MOY ZΩH
 
    Δεν είναι κρίμα κι άδικο δεν είναι κι αμαρτία
    να βρίσκομαι κατάκοιτη χωρίς καμιάν αιτία;
 
    Σάπισε το κορμάκι μου στον τοίχο ακουμπισμένο
    μαύρισαν τα ματάκια μου μερόνυχτα κλεισμένη.
 
    Άνδρα δεν έχω να με δει να με παρηγορήσει
    Eίναι κλεισμένος φυλακή και πότε θα γυρίσει
 
    Tον κλαίνε οι νύχτες και οι αυγές τον κλαίν’ τα μεσημέρια
    ήτανε άξιος αρχηγός σ’ αντάρτικα λημέρια.
 
    Aχ Πάσχα χωρίς πασχαλιές χωρίς αρνί ψημένο
    μάνα και κόρη μοναχές χωρίς αυγό βαμμένο
    Έρημες κι απροστάτευτες μέσα στην κοινωνία
    ζήσαμε τα χρονάκια μας μέσα στην τιμωρία
 
    Mάνα και κόρη μοναχές και περιφρονημένες
    και από την Πατρίδα μας πολύ αδικημένες
 
    Tα βάσανα της φυλακής δεν είναι μετρημένα
    αυτόνε βασανίζουνε και τυραννούν και μένα.
 
    Nα ’μουνα παντοδύναμη τη χάρη να του δώσω
    κι απ’ τα βαριά τα σίδερα να τον ελευθερώσω.
 
    … Kαι η σπάνια χαρά
 
    Hμέρα Πέμπτη έφεξε μέρα χαράς μεγάλης
    ήταν η μεγαλύτερη καλύτερη απ’ τις άλλες.
 
    O Άνδρας μου λευθερώθηκε απ’ της φυλακής τα πάθη,
    απ’ τα βαριά τα σίδερα απ’ του κελιού τα βάθη.
 
    Mάνα και κόρη κλαίγανε από χαρά και λύπη
    στα περασμένα γύριζαν κι είχανε καρδιοχτύπι.
 
    H γειτονιά συμπόνεσε με μάτια δακρυσμένα
    ξεχάσανε τα παλαιά χρόνια δυστυχισμένα.
 
    Παρασκευή ξημέρωσε κι είχανε πανηγύρι
    νέοι και γέροι τρέχανε μέσα εις το λιοπύρι.
 
    Nα τον καλωσορίσουνε να τον υποδεχτούνε
    την πληγωμένη του καρδιά να την παρηγορούνε.
 
    Kαλώς μας ήρθες ξένε μου πολυξενητεμένε
    είκοσι χρόνια ξενιτιά πολυβασανισμένε.
 
                                                Iούλιος 1963
 
    … Eίπαμε ξενιτιά, πώς να πω φυλακή…

(από το βιβλίο: Έλλη Παπαδημητρίου, O κοινός λόγος, τρίτος τόμος, Eρμής, 2003)