Skip to main content
Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2024
Το περιβόλι και το βουνό
Ζάννου Άλεξ

Όλη η διαμόρφωση του περιβολιού και του βουνού σχεδιάσθηκε από τον Δημήτρη Δραγούμη. Είχε φέρει από την Ιταλία ειδικά περιοδικά, διότι, όπως ήταν τότε η μόδα για τα εξοχικά σπίτια, η Γαλήνη είναι νεοκλασικό κτίσμα, τύπου ιταλικής βίλας.
    Σιγά-σιγά, εκεί που είχε μόνο βράχια, σκαμμένα χώματα, θάμνους και αγκάθια, κτίστηκαν ξηρότοιχοι, ανοίχτηκαν μονοπάτια και φυτεύτηκαν λουλούδια.
    Ακόμα και το 1915 εξακολουθούσαν οι διάφορες εργασίες στο βουνό. Θυμάμαι τον παππού μου με ένα ειδικό μπαστούνι, που άνοιγε και γινόταν σκαμνί, να παρακολουθεί και να καθοδηγεί τους εργάτες. Από ιδιόχειρες σημειώσεις του παππού ξέρω ότι το 1896, 1897, 1900 και 1906 φυτεύτηκαν πεύκα. Οι δύο μπουγκανβίλιες του σπιτιού φυτεύτηκαν το φθινόπωρο του 1896. Η αναρριχώμενη γλυσίνα (επιστημονικό όνομα Wistaria ή Clycine Crinensis) φυτεύτηκε το φθινόπωρο του 1898. Μεταφέρθηκε σε γλάστρα, από καταβολάδα της μεγάλης γλυσίνας που ήταν στον κήπο της πατρικής οικίας Δραγούμη, οδός Ιπποκράτους 3, στην Αθήνα.
    Στο βουνό υπήρχαν χαρουπιές, σχίνα, θυμάρια, μυρτιές, κουνουκλιές, άγριο ελιές κ.ά.
    Πολύ λίγα ρείκια, διότι το χώμα δεν είναι κατάλληλο, μεταφέρθηκαν όμως πολλά ρείκια από άλλες περιοχές του Πόρου και το φθινόπωρο το βουνό ήταν διάσπαρτο από ανθισμένους λιλά μυρωδάτους θάμνους. Μόνο τρία έχουν μείνει. Τα κυκλάμινα (Cyclamen Graecum), είναι το είδος που έχουμε, υπήρχαν πάντοτε αυτοφυή στο βουνό, αλλά έφεραν και άλλα από τον Προφήτη Ηλία του Πόρου. Ευδοκιμούν στη Γαλήνη καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο λουλούδι. Άλλα άγρια λουλούδια είναι η οξαλίς ροδανθής της οικογένειας του τριφυλλιού, αγριονάρκισσοι, παρνασσίες (άσπρα λουλούδια σαν άστρα που γεμίζουν την ταράτσα), μερικές κόκκινες ανεμώνες τον Φεβρουάριο, λίγοι κίτρινοι κρόκοι, ασφόδελοι και άλλα.
    Μπροστά στην εξώπορτα, στη δράνα που είναι τώρα το γιασεμί, είχε ωραιότατο μοσχάτο σταφύλι· χρειαζόταν όμως πολύ μεγάλη φροντίδα και από το 1936 και έπειτα το άφησαν. Ο μεγάλος ιβίσκος φυτεύτηκε σχεδόν αμέσως καθώς και τα αθάνατα, οι πικροδάφνες, οι μιμόζες και τα δενδρολίβανα. Ο δρόμος σταματούσε στην πόρτα του περιβολιού. Μπροστά στο σπίτι είχε βραχάκια, μία εξέδρα που προχωρούσε αρκετά μακριά μέσα στη θάλασσα για να πλευρίζουν οι βάρκες και πιο δυτικά μια μικρή αμμουδιά με ταμαρίσκους. Η ξύλινη καμπίνα, όπου με μεγάλη επισημότητα φορούσαν τα μπανιερά τους και ξαναντυνόντουσαν μετά το μπάνιο, στηριζόταν με πασσάλους μέσα στη θάλασσα. Μετά το 1920 καταργήθηκε, αφού οι «μοντέρνοι καιροί» δε θεωρούσαν πια άσεμνο να κατεβείς από το σπίτι έτοιμος για βουτιά.
    Το καλοκαίρι του 1913 το Προγυμναστήριο γέμισε από Τούρκους αιχμαλώτους του Βαλκανικού πολέμου. Ο τότε Διοικητής του Προγυμναστηρίου είχε τη φαεινή ιδέα να τους χρησιμοποιήσει για να κάνουν τον δρόμο μπροστά στη Γαλήνη και μέχρι το μεγάλο Νεώριο.
    Αργότερα, οι δύστυχοι αυτοί αιχμάλωτοι έπαθαν εξανθηματικό τύφο, πέθαναν όλοι και θάφτηκαν εκεί που είναι σήμερα το ξενοδοχείο Παύλου στο Νεώριο.
    Ο δρόμος είχε γίνει... αλλά οπωσδήποτε κάποτε θα γινόταν. Στην αρχή καθώς ήταν στενός, δεν είχε χαλάσει την ακτή με τα βραχάκια, γεμάτη καβούρια, στρουμπίλια και μικρές διάφανες γαριδούλες. Ήταν ήσυχος και γραφικός και περνούσαν μόνο γαϊδουράκια ή κανένα ποδήλατο.
    Θυμάμαι τον φούρναρη να έρχεται με τον γάιδαρό του φορτωμένο κοφίνια με τις θαυμάσιες κουλούρες ποριώτικο ψωμί και το μωρό γαϊδουράκι, σαν παιχνίδι, να τρέχει από πίσω από τη μάνα του.
    Σιγά-σιγά το βουνό έγινε δάσος και το 1924 αποφάσισε ο παππούς να κόψει ένα ολόκληρο δασάκι πεύκων και να φυτέψει λεμονιές, πορτοκαλιές και grape fruit (το ελληνικό τους όνομα είναι βοτρυόφραπες). Οι βοτρυόφραπες μάλιστα πέτυχαν τόσο καλά που πουλούσε αρκετές σ’ έναν μανάβη της οδού Κανάρη. Επίσης έβαλε συκιές, μια θαυμάσια βερικοκιά και μια μουσμουλιά που δυστυχώς κόπηκαν για καυσόξυλα από τον αγγλικό στρατό άμα έμεινε για λίγο μέσα στη Γαλήνη, στην απελευθέρωση το 1945.
    Το πηγάδι πρέπει να ανοίχθηκε σχεδόν αμέσως, σε βάθος 9 μέτρων και με μικρές στοές. Η μικρή στέρνα είχε και έχει πάντοτε διαστάσεις στοάς 9x1x1. Για πολλά χρόνια το νερό αντλείτο με τον αερόμυλο. Η βενζινομηχανή μπήκε το 1926, όταν κτίστηκε και η μεγάλη στέρνα για να ποτίζονται οι λεμονιές.

(Άλεξ Ζάννου, Η ιστορία της Γαλήνης. Αδημοσίευτο)