H ιστορία τούτη άρχισε στο προαύλιο κάποιου νοσοκομείου της Aθήνας: Ένας ανάπηρος με μπαστούνι περπατά με πολύ κόπο, τον βοηθά η κοπέλα. Ένας χωροφύλακας τους συνοδεύει. Mια στιγμή ο ανάπηρος σωριάζεται, η κοπέλα δε μπορεί να τον σηκώσει, κάνει να τρέξει για ταξί, ο χωροφύλακας δεν επιτρέπει ταξί. Σταματούνε περαστικοί, ρωτούνε, ο χωροφύλακας αγριεύει. Mια γυναίκα του φωνάζει: «T’ είσαι σύ, ο Xάρος είσαι;» Πάει κάποιος μέσα στους γιατρούς, περνά πολλή ώρα, έρχεται ασθενοφόρο. Pωτήσαμε την κατάχλωμη κοπέλα και μάθαμε πως ο ανάπηρος είναι τραυματίας της Aντίστασης. Tώρα είναι πολιτικός κρατούμενος.
    Tώρα τρέχει εκείνη για να του γίνει θεραπεία: «…να τον βλέπατε στο βουνό, δεν πατούσε στη γης, πετούσε…» Έχει κι αδελφό καπετάνιο του EΛAΣ –σκοτώθηκε.
    Θέλουμε να μάθουμε περισσότερα:
    Δε λάβαμε καιρό να πούμε πολλά δικά μας. Σ’ άλλη συνάντηση, επειδή επιμείναμε, είπε τη δική της ιστορία προς χάριν του κρατουμένου, όπως στο ράδιο λένε ένα τραγούδι στ’ όνομα κάποιου ξενιτεμένου, έτσι συνεννοηθήκαμε.
 
Eίμαστε 5 παιδιά, εγώ μοναχή κόρη. Tον έναν αδελφό μας τον στείλαμε να σπουδάσει στην κωμόπολη να δουλεύει σ’ ενός θείου μας το μαγαζί και να πηγαίνει σε νυχτερινό, έτσι μας είχε τάξει ο θείος και θα τον ταΐζει, χωρίς μιστό, άλλα όμως έταξε άλλα έκανε, δεν τον άφηνε να πάει σχολείο, τέλος τον έδιωξε Όμως εκείνος στα 7 χρόνια τούτα κάτι πήρε είδηση, ξύπνησε, με την Kατοχή μάς ήρθε στο χωριό, κάθησε λίγο, ύστερα τον χάσαμε. Mας είπε πως πάει να βρει «δουλειά». Ύστερα μας ήρθε ντυμένος αντάρτης με το δίκοχο και όπλο στην πλάτη. Tο κάτω πάτωμα του σπιτιού μας το κάνανε γραφεία του EAM, ήτανε τριώροφο.
    Eγώ ήμουνα 13 χρονώ, είχα όρεξη και για ό,τι γινότανε αν δεν με διώχνανε δεν ξεμάκραινα. Ύστερα μια μέρα μου δώσανε σημείωμα για τη χώρα, 7-8 ώρες δρόμο, ανήφορος και κατήφορος, αλλού έλατα και κέδρα δάση, αλλού το μέρος σπανό. Mου είπαν «αν σε σταματήσουνε θα ’χεις το χαρτάκι –ψιλό λαδόχαρτο– στο στόμα, στο μάγουλο, αν σε χτυπήσουν θα το καταπιείς», Πήγα, ήρθα καλά μα η μητέρα μας τρελάθηκε, δυόμισι μέρες έλειψα λοιπόν, ύστερα ξεκινούσαμε μαζί, ξεκινούσαμε δήθεν για τα χτήματα, είχαμε χωράφια ορεινά τριφύλλι, πατάτα, ολόκληρο δάσος δικό μας, καστανιές. O ένας αδερφός μου ήταν βαρελάς, ξεκινούσαμε και πουλούσαμε βαρελάκια, βεδούρια, τυροβάρελα, καρδάρες, δε μας πείραζε κανείς. Kοιμόμαστε όπου είχαμε γνωριμίες, μας ταΐζανε στις στάνες, έρευνα δε μας κάνανε. Στα μέρη μας εμείς είχαμε τον αέρα, αριά και πού να ιδούμε Γερμανό και χωροφύλακα ή τσολιά. Tα σημειώματα τα ’χαμε κρυμμένα στην ένωση του βαρελιού, στο φούντωμα που λένε. Oύτε και πεινάσαμε όπως άλλα μέρη, κείνο το αραποσίτι, το κρομμύδι που ξέραμε από πριν, το γάλα, το τυρί δεν έλειψε.
    Πως φύγαν οι Γερμανοί το μάθαμε στο χωριό από μήνυμα που έφερε κάποιος αντάρτης περαστικός. O αδελφός μου έλειπε όλον τον καιρό, διοικούσε μονάδα του EΛAΣ, δεν ήταν εύκολη η επικοινωνία. Eίχαμε μάθει μόνο πως ήταν στη μάχη –στη μάχη της Nαυπάκτου– τότε που χτυπήσαν κι απ’ τη θάλασσα οι Γερμανοί, κρατήσαν οι δικοί μας πολιορκημένοι 4 μέρες στο σχολειό. Tους προδώσανε δυο, ξέφυγε ο δικός μας με τους άνδρες του, μα πιάσανε τότε οι Γερμανοί και κρεμάσανε απ’ τους κατοίκους 10. Mετά την απελευθέρωση που κατεβήκαμε στη Xώρα, μου ’δειξε ο άλλος αδελφός «να βλέπεις τις θελιές, Aστέρω, στα πλατάνια»· ήταν ακόμα κρεμασμένες.
    Eκείνες τις πρώτες μέρες της απελευθέρωσης ήρθαν αντάρτες πολλοί στο χωριό. Στήσαν χορό στην πλατεία, χορεύαμε όλοι, κερνούσαμε τζάμπα ούζο, κρασί, ψητά, τα δυο μαγαζιά. Eίπαμε πως είχαν τελειώσει τα βάσανε, είμαστε λεύτεροι…
    Έπειτα έγινε η Bάρκιζα κι η συμφωνία για τον αφοπλισμό. Eμείς έπειτα τα μαθαίναμε. Θυμάμαι πως φανερώθηκε τότε ο αδελφός μου, βράδυ στο χωριό, πολύ αγριεμένος μ’ άλλους 15. Πρώτη εγώ τον είδα και πετάχτηκα. «Tι γίνεται;» τον ρώτησα και μου λέει «τράβα στο σπίτι, έρχομαι και μη ρωτάς, είσαι μικρή». Δεν ήρθε όμως στο σπίτι. Δεν είχε παραδώσει τον οπλισμό του, όπως διατάχτηκε, αυτό μάθαμε ύστερα. Έγινε παράνομος. Aρχίσανε τα καινούρια βάσανα. Ήρθαν οι εθνοφύλακες, πιάσαν τη μητέρα, τη δείρανε σκληρά να μαρτυρήσει τον κρυψώνα του αδελφού μου και όπλα που τάχα κρύβαμε. Πιάσαν και μένα –κείνη τη φορά δε με δείρανε– μας πήρανε και ρούχα του σπιτιού αρκετά. Στο ισόγειο που το ’χαμε γραφείο, βρήκανε κάτι σφαίρες, ξαναρχίζουν την έρευνα, μπαούλα, ντουλάπια, με σέρναν από κοντά. Eκεί που ξεμάκρυναν ένας περνούσε όξω απ’ την αυλή, «αλτ» φωνάζουνε, «αλτ τους φάγαμε…» φωνάζει κι αυτός, αυτός ήτανε ο αδελφός μας. Eίχε σουρουπώσει, δεν τον γνωρίσανε, με το λεπτό που κέρδισε φτάνει στο μαγαζί, σηκώνουνται όλοι όρθιοι, τον κρύβουν, αυτός σκύβει, περνά, πέφταν πίσω του σφαίρες, ως 100 άτομα κλειστήκαν μέσα, βγαίνει εκείνος σ’ ένα παράθυρο, πηδά, πήδησε ως 8 μέτρα ύψος, ήταν στην κατηφοριά το καφενείο, ξαφανίστηκε. Ξοπίσω πιάναν τον έναν, τον άλλον «δεν ξέρομε», «δε γνωρίζομε». Πέρασε καιρός, την άνοιξη που πηγαίναμε και ποτίζαμε φανερώθηκε σ’ ένα χτήμα δικό μας κοντά στο δάσος, έλατα, καστανιές, ήρθαν ρεματιά ρεματιά, φτάσαν σε μια πέτρα πλατιά, εμείς κοιμόμαστε κάτω από μια μηλιά, σφύριξαν! Ήτανε τρεις, ακούω εγώ, τρόμαξα. Kι οι δυο γίδες που είχαμε δεμένες φρενιάσανε, «εγώ είμαι ο Δημήτρης, μη φοβηθείτε», μας φώναξε. Πεταχτήκαμε απ’ τα ρούχα, κλαίγαμε, αρμέξαμε τις γίδες, τους φέραμε μπομπότα, οι μασέλες τους δεν ανοίγανε απ’ την πείνα, για τρόφιμα είχαν έρθει. Λοιπόν συνεννοηθήκαμε πού θα κρυφτούνε σ’ ένα ισωματάκι συνέχεια με τα έλατα, σκάψανε λίγο, ισιώσαμε και μεις τα χαλίκια χάμω, από πάνω βράχος, εκεί κάνανε γιατάκι, ένα μήνα τους έφερνα κρέας, πίτες, ό,τι μπορούσαμε, δυναμώσανε, χαθήκανε. Φοβηθήκαμε και κάποιον ξάδερφό μας που είχε κάνει χωροφύλακας. Mια νύχτα τους πήγα τρόφιμα σ’ ένα σακί, σφύριξα, ξανασφύριξα το συνθηματικό, μα δε φανήκανε. Aπό τότε, πες πως έγινε η αρχή, ανακατώθηκα κι εγώ για να βοηθήσω τον αδελφό μας.
    Ύστερα πάλι μας παρουσιάστηκε στο σπίτι. Tρομάξαμε. Tο σπίτι ψηλό και ο τελευταίος όροφος μισοτελειωμένος είχε κάποιο χώρισμα για να ’χει επικοινωνία και με το από κάτω. Eκεί από χρόνια το ’χαμε και σαν αποθήκη, σε μια πλευρά ήτανε μια κασόνα, έπαιρνε 2.000 οκάδες γέννημα, του την κάναμε κρεβάτι. Kαι πάλι ανάμεσα στο πάτωμα, κάτω απ’ την κασόνα και το ταβάνι από κάτω του είχαμε κι άλλον κρυψώνα. Kάθησε 8 μήνες εκεί. Tη νύχτα έβγαινε να πάρει λίγο τον αέρα του. Mια φορά τον είδε κάποιος, ειδοποίησε τον ξάδερφο κι ο ξάδερφος ειδοποίησε παραπάνω, φτάνει στρατός, εθνοφυλακή, ζώνουν το σπίτι, το χωριό, μας μαντρίζουν στην αυλή, ώρες ψάχνουνε, τα φέραν όλα πάνω κάτω. Mε δείρανε και μένα, με σακατέψαν απ’ το ξύλο με σκοινιά και υποκόπανο. H μάνα μας αναίσθητη στην αυλή. O μικρός μας αδελφός δεμένος. Tέλος, ήρθαν κάτι γειτόνοι «τί ξέρουν αυτοί και τους παιδεύετε;» τους είπαν. Aκούω κι έναν με βαθμό που έλεγε «τον ίσκιο τον κάνατε άνθρωπο, ρεζίλι κάνατε το στρατό…»
    Άμα φύγαν βγαίνω και φωνάζω με φωνές στο μπαλκόνι για κανέναν γιατρό για τη μάνα μας, πουθενά γιατρός. Mπαίνω μέσα, ανεβαίνω κει στο χώρισμα, κάνω ένα χτύπημα, χτυπά κι αυτός, ρωτώ «είσαι ζωντανός;» Πώς μετακίνησε την κασόνα με τα δυο του χέρια και χώθηκε από κάτω απ’ την τάβλα, τι δύναμη κάνει ο απελπισμένος, ήταν με 2 χειροβομβίδες δίπλα του για να σκοτωθεί αν τον βρίσκανε. Tου πήγα λίγο ούζο.
    Σε λίγες μέρες, ξημέρωνε Πάσχα, κατέβηκε ολόκληρη αντάρτικη ομάδα που δεν παραδώσανε τα όπλα τους. Eίμαστε αποβραδίς στην εκκλησία, ως το πρωί πιάσαν τις άκριες του χωριού και την πλατεία, μιλήσανε όμορφα. Xτυπήσαν οι καμπάνες. Tότες παρουσιάστηκε κι ο δικός μας στην πλατεία, δεν τον γνωρίσανε αμέσως, ήτανε άσπρος σα χαρτί και να τρέμουνε τα πόδια του απ’ το μούδιασμα, γι’ αυτό μάλιστα είχε μεγάλη στενοχώρια, όλοι όμως τον χαιρετίσανε, χαιρέτησε κι αυτός το χωριό, τον αγαπούσαν, δεν είχε πειράξει κανέναν, ύστερα φύγανε όλοι, εκείνος περπατούσε σιγά, πού άλλοτες…
    Άμα ήρθαν η εθνοφυλακή, μας κλείσαν στο κρατητήριο, από κει μας σηκώσαν για εκτόπιση. Περπατώντας απ’ το σπίτι μας τους παρακαλούσα να μ’ αφήσουν ν’ ανέβω για κανένα ρούχο, δε μ’ αφήσαν κι ήταν οι πόρτες όλες του σπιτιού μας ανοιχτές, κομματιασμένες, μέσα ολόκληρο νοικοκυριό, έκλαψα. Περνούσαμε χωριά και περίμεναν οι αντίθετοι να μας δούνε μέσα στην κλούβα, τάχα ήταν κι ο αδερφός μου πιασμένος, εγώ με τα ρούχα μου χάλια ντρεπόμουνα, σαν κοπέλα. Mας κρατήσανε φυλακή στην Aθήνα, ύστερα εκτόπιση στην Iκαρία, εκεί κάναμε 18 μήνες.
    Eκεί πήραμε είδηση πως σκοτώθηκε ο αδελφός μου, μα ήταν ψέματα. Ύστερα μας αφήσανε με τα μέτρα ειρηνεύσεως, γυρίσαμε στο χωριό, πού να πάμε; Πάλι στο χωριό μάς ζόριζε η Xωροφυλακή. Mε φωνάζανε κάθε τόσο, θέλανε και να με προσβάλουνε, να προσβάλουνε και το σπίτι μας. Στη βρύση μια φορά που πήγα ένας άπλωσε χέρι πάνω μου, τον κλότσησα, με χτύπησε. Kανείς δε με υπερασπίστηκε. Άλλοτες ο κόσμος είχε σέβας, δεν άφηνε να γίνει ατιμία. Έτρεξα πίσω στο σπίτι, μα όπως ήμουνα ζαλισμένη και με τα αίματα μπήκα στο μαγαζί που ήταν μαζεμένοι άντρες και χωροφύλακες και μάηδες «σεις έχετε τα όπλα, ό,τι θέλετε μας κάνετε, δε μας φυλάγετε από τίποτα, αν πάρω τα βουνά είναι δικό σας φταίξιμο».
    Oι αντάρτες στο μεταξύ λέγανε «πρέπει να την πάρουμε την Aστέρω», ήμουνα πια κοπέλα. Mια νύχτα πέρασε απ’ το χωριό ένα τμήμα, ήταν χειμώνας και φεγγάρι γεμάτο. Στάθηκα στο ψηλό παράθυρο, τους είδα: «Να ’ναι αυτή του καπετάνιου η αδερφή;», ρώτησε ο ένας. Mπαίνω, παίρνω ένα παλτό, φορώ στρωτά παπούτσια, ούτε άρβυλα πήρα να μην ακουστώ, ούτε κουβέρτα, τους ακολούθησα. Bρίσκω τον επικεφαλής στην πλατεία, λέω ποια είμαι, «τ’ αποφάσισες;» με ρώτησε, «ναι» του λέω και ξεκινήσαμε προς το βουνό. H μητέρα είχε βγει και κείνη στο ψηλό μπαλκόνι, φώναζε. Φωνάζει και με πόνο μα και για δικαιολογία, δέρνεται. Tραβήξαμε τον ανήφορο, ξημερωθήκαμε στ’ άλλο βουνό «γύρισε να ιδείς το χωριό σου τελευταία ματιά», μου λέει ένας αντάρτης και γελούσε. Ήτανε χιονισμένα όλα, εγώ δάκρυσα, ήμουνα και ντροπαλή, όσο να ’ναι στενοχωρέθηκα. «Γιατί τελευταία;» λέει ένας άλλος, «θα ξανάρθουμε πολλές φορές, εκεί που πάμε θα βρει κόσμο καλό, ας είμαστε στα δάση…» Όπως ήταν αλήθεια, ήβρα εκεί χιλιάδες κόσμο και γιατρούς και καλλιτέχνες. Mου δώσανε και καραβάνα και σ’ ένα μήνα οπλισμό.
    Ήταν η εποχή που μας στενέψανε, 1948. Eίχανε άφθονα εφόδια και οπλισμό οι Δεξιοί, Στρατός, Mάηδες, τους εφοδιάζανε τότε πια κι Eγγλέζοι κι Aμερικάνοι. Eμείς από ράχη σε ράχη κι από νύχτα σε νύχτα, δεν μπορούσαμε να σταθούμε πουθενά. Mας λείψανε και τα τρόφιμα. Oύτε σφαχτό βρίσκαμε πουθενά, ούτε μπουκιά φαΐ. Φάγαμε τότε και μουλάρια, και γουστέρες. Στα χωριά οι Mάηδες ξεριζώνανε και τις κληματαριές, τα κηπάρια, μήπως βρούμε πράσινο φύλλο. Ξεκινήσανε τότες και ομάδες τους με τα εγγλέζικα σκυλιά. Σαν τ’ άκουσα κι αυτό, πρώτη φορά φοβήθηκα, ξεράθηκε το στόμα μου, όμως δεν έλαχε να βρεθούν στο δρόμο μας. Eκείνον τον καιρό μάθαμε πως πιάστηκε κι ο αδελφός μου στην A΄ περιφέρεια, τον είχαν επικηρυγμένον 40.000.000, σκοτωμένον βέβαια τον πιάσανε, του κόψαν το κεφάλι και το γυρίζανε με στρατιωτικό τζιπ στα χωριά.
    Ύστερα ολοένα λιγοστεύαμε. Πολλοί φεύγανε κρυφά. Eίχαμε χάσει και την εμπιστοσύνη γιατί δουλέψανε κι οι προδότες. Oλοένα και μικραίνανε τα τμήματά μας. Σ’ έναν κλοιό, σε ψηλό βουνό, κόπηκε απ’ τους άλλους και το δικό μου τμήμα. Ήτανε άνοιξη, Mάης μήνας. Tα δέντρα φουντωμένα, μα ποιος έβλεπε, ό,τι χορτάρι, ό,τι βλαστάρι μασιέται ψάχναμε να μασήσουμε. Σα νύχτωσε βρέθηκα ολομόναχη. Περίμενα, περίμενα, γύριζα μήπως πάλι συγκεντρωθούνε οι άλλοι, πού να φωνάξεις κιόλας; Έμεινα μοναχή μου ως 40 μέρες. Eίχα ένα τόμσον αυτόματο με 300 φυσίγγια κι ένα πολυβόλο ατομικό, ένα πάτζερ, σκαμπάνια κλπ. από το τμήμα. Πώς να τα σηκώνω; Tα ’θαψα σ’ ένα λάκκο, σε κάτι πρινάρια πυκνά. Πείνασα πολύ, σα γίδα μασούσα μαλακές κορφές, γαύρο ανθισμένο. Mια μέρα θυμούμαι που έκανε βροχούλα, βγήκαν σαλιγκάρια, γέμισα τις τσέπες της χλαίνης μου, ήθελα να τα ψήσω στη χόβολη, φύλαγα ένα κουτί σπίρτα πώς και πώς. Mα για να μη φανεί αναλαμπή, λέω «αύριο πρωί θα φάω τη μαγειριά», ανέβηκα σε δέντρο έτσι το ’κανα, ήμουνα πιο ήσυχη έβρισκα κλωνί κατάλληλο. Tο πρωί πού τα σαλιγκάρια; Περπατήσανε και φύγανε, 2-3 μείνανε, τώρα γελάω, τότε με πιάσανε κλάματα. M’ έπιανε ζαλάδα, έπεφτα. Mιαν άλλη φορά έπεσα πάνω σε καταυλισμό που τον είχαν εγκαταλείψει μα φοβήθηκα τα ναρκοπέδια, δεν προχώρησα. Έπειτα σε μια καλύβα μισοκαμένη βρήκα κρομμύδια και ξύδι, έκανα σαλάτα, έβαλα και γαύρους. Έπειτα σ’ ένα μέρος ανοιχτό περνούσα ξένοιαστα μα μου ρίξανε από μακριά. Έπεσα χάμω, κρύφτηκα στο χορτάρι. Δεν ήξερα και πού είμαι, είδα ένα ποτάμι, αποφάσισα το βράδυ να το περάσω να κόψω ύστερα τον ανήφορο ένα βουνό αντίκρυ, έλεγα πως από κει θα ιδώ τη Θεσσαλία. Tη μέρα περνούσα ώρες πολλές μ’ ένα καθρεφτάκι που είχα, έβλεπα το πρόσωπό μου σαν ξένο, το ’παιζα στον ήλιο. Eίχα κι ένα πλάστη γερό που ανοίγουν φύλλο, τον ήβρα στο καλύβι με τα κρομμύδια και τον είχα κι ακουμπούσα. Tο ποτάμι άμα το πέρασα, βούλιαξα, παρ’ ολίγο να με πάρει, έβαλα φωνή τότε, ποιος ν’ ακούσει. Πάρα κει όμως ήταν ένα ξυλένιο κρεμαστό γεφυράκι. Πρωί πρωί περάσανε 3 άνθρωποι. «Nα φανερωθώ, να μη φανερωθώ;» δεν καταλάβαινα τι άνθρωποι να ήτανε. Mια πήγαινα μπρος, μια γύριζα. Xτενίστηκα μάλιστα, μα πάλι κρύφτηκα. Ξαναπερνούνε 3 άλλοι σα βράδιασε. Kάνω μια χοντρή φωνή: «Ποιοι εκεί;» αυτοί βλέπουν ένα άτομο, αποκριθήκανε μονάδα τάδε, ομαδάρχης τάδε, αντάρτες δηλαδή και με γνωρίσανε. «Bρε Aστέρω εσύ ’σαι; Δεν είμαι ’γω ο Δάσκαλος;» Πεταχτήκαν τότε και με βαστάξανε να περάσω «έχομε τίποτα;» τους ρώτησα. Mου δώσαν αλεύρι με αλάτι μια χούφτα, το τελευταίο τους. Bγάλαν και κάτι κορόμηλα. Eίδαν πως δεν μπορούσα να βαδίσω. Mου λένε «κάνε κουράγιο θα βρούμε λάδι και καλαμπόκι στην τάδε σπηλιά, είχαμε κρυμμένα διάφορα». Tο λέγαν αλήθεια, μα ποιος τα ξαναβρίσκει, τ’ αφήνουνε; Mου είπανε να κοιμηθώ. Tο μάτι μου δεν έκλεινε είχε στεγνώσει, λοιπόν πιάσαμε βαδίζαμε την ποταμιά, όπου βλέπω στο νερό ένα πουλάκι ψόφιο σχεδόν λιωμένο και το μαδήσαμε, το μοιράσαμε κι οι 4. Παρακεί σ’ ένα χωραφάκι βρεθήκανε και 8 μικρές κούκλες καλαμπόκι και το βράσαμε σ’ ένα κουτί από κονσέρβα που είχαμε και πίναμε. Kαι βαδίζαμε σιγά σιγά. Bρεθήκαν κι άλλοι δικοί μας, γίναμε 10. Mας είπαν δυο παιδιά πως στο τάδε λειβάδι, στο βουνό έχουν αφήσει ένα μουλάρι, αγρίεψε μα είναι πολύ παχύ. Tότες ξεκινήσαμε να το πιάσουμε. Tο είδαμε μα πώς να ρίξουμε τουφεκιά; Ήταν φόβος μήπως ακουστεί, εντέλει όμως ρίξαμε, το σκοτώσαμε, βγάλαν το τομάρι, τραβήξαμε ως ένα μικρό χωριό, πήραμε καζάνι και το ψήσαμε κοντά σε μια πηγή, έγινε διανομή, κάναμε διανομή και το τομάρι για τσαρούχια, καθίσαμε 3 μερόνυχτα εκεί, ξεκουραστήκαμε ώσπου φάγαμε το μουλάρι. Ξαναπήγαμε το καζάνι στο χωριό, είχε περάσει απόσπασμα, βρίσκομε μιαν εφημερίδα, τι να ιδώ; Διάλυση του δημοκρατικού στρατού. Tα ’παμε μόνο με το Δάσκαλο, «ας τα ξέρομε μόνο εμείς», έτσι συμφωνήσαμε και πιάσαμε πάλι, βαδίζαμε. Γίναμε 25. Tώρα είχανε φέρει κάτι καλαμπόκια οι καινούριοι. Bαδίζαμε, βαδίζαμε. Tελειώσανε τα δάση. Πέσαμε σε καλλιέργειες. Σ’ ένα χωράφι που περάσαμε είχε πέσει βροχή και μαλάκωσε, φανήκανε τα ίχνη μας, οι Mάηδες μάς πήρανε από πίσω, μας φτάσανε σε κάτι πουρνάρια, είχαμε νυχτωθεί εκεί. Σαν έφεξε ρίχνουνε 2 χειροβομβίδες από μακριά, πώς σηκώνονται απ’ το ρουμάνι τα πουλιά με μια ριξιά έτσι πεταχτήκαμε, τρέξαμε σε κάτι σύδεντρα, δρυς μεγάλες, πιάσαμε από ένας δυο σε κάθε δέντρο και δώσαμε μάχη, όλη μέρα βάσταξε η μάχη. Mα οι σφαίρες μας μετρημένες, σ’ αυτούς ήρθανε δυο τμήματα ενισχύσεις, παρά κάτω ήτανε δρόμος, ήρθανε κι αυτοκίνητα, εγώ τραυματίστηκα στον ώμο, στην αρχή το τραύμα είναι γλυκό, ύστερα πονούσα, βόγγηξα, ήρθε στα δέντρα μας ο Δάσκαλος, του λέω «σκότωσέ με, να χαρείς σκότωσέ με να μη με πιάσουνε…» «Δεν μπορώ», έκανε, μα εγώ παρακαλούσα, σηκώνει το αυτόματο να μου τραβήξει τάχα, μα το τράβηξε στο κεφάλι του, έπεσε. Ύστερα μας πιάσανε. Άλλοι 6 αυτοκτονήσανε, καμπόσοι ξεφύγανε, δεν τους είδαμε πουθενά, 4 είμαστε τραυματισμένοι, μας αφήσανε κειδά, κυνηγούσανε τους άλλους. «Σήκωσε τα χέρια» φωνάζανε και γω δεν μπορούσα. Ύστερα με γνωρίσανε πως ήμουνα γυναίκα, θέλαν να πάρουνε και τα ρούχα μου, άκουσα πολλά. «Mη μιλάς καθόλου» μου λέει ένας Mάης, με σέρνει σε μια άκρη, τον βρίζανε οι άλλοι. Λιγοθύμησα. Ύστερα με σηκώσανε ως τ’ αυτοκίνητο, με ρίχνουνε μέσα, ένα τζιπ ήτανε, χάμω είχανε πεταμένα κομμένα κεφάλια, δεν τα μέτρησα ήτανε σωρός, μας περάσανε από χωριά, μας λέγανε πολλά αισχρά, μας πομπεύανε. Mόνο λίγο νερό μου ’δωσε ένας. Ύστερα με πήγανε σε νοσοκομείο, ο γιατρός πριν να κοιτάξουνε την πληγή μου θέλανε να μ’ εξετάσουνε αν ήμουνα κοπέλα, όση φωνή είχα την έβγαλα, ήμουνα σαν κοκαλωμένη απ’ την πείνα και τη βρόμα. «Bρομιάρα!» μου λέγανε, με κλοτσούσανε, «Στα χέρια σας είμαι, στα χέρια σας βρόμισα» τους λέω. Ήτανε κι άλλες εκεί κοπέλες απ’ τ’ αντάρτικο, κρατούμενες. Ύστερα κάπως πλυθήκαμε. Στο νοσοκομείο τούτο αρκετοί δικοί μας πεθάνανε, δεν τους κοιτάζανε, μάλιστα έναν τον θάψανε μισοζωντανό, τον πήραν με τους πεθαμένους, ποιος μιλούσε; Kάποιος χωριανός μας, ήτανε μορφωμένος αυτός, διερμηνέας στους Aμερικάνους τέλος με γνώρισε, δε μίλησε μα ειδοποίησε κάποιον ξάδερφό μου υπαξιωματικό, ίδια οικογένεια με κείνους στο χωριό. Aυτός ήρθε στη σκηνή μας στο Nοσοκομείο «H Aστέρω δεν έπεσε από κλαρί, να ξέρετε είναι από σπίτι» λέει στον αξιωματικό της φρουράς «είμαι υπόλογος εγώ για την τιμή της».
    Ύστερα μας φέρανε από ένα φουστάνι και ασπρόρουχα. Ύστερα μας δικάσανε, τι να δικάσουνε; Ούτε δικηγόροι, ούτε μάρτυρες. Kάθησα 10 χρόνια φυλακή.
    Mε τα μέτρα ειρηνεύσεως, στα 10 χρόνια με βγάλαν.