— Λέων Χ. Περαχιά, Μαζάλ – Αναμνήσεις από τα στρατόπεδα του θανάτου 1943-1945, Κάπα Εκδοτική: 2024, 192 σελίδες, ISBN: 9789606283383, τιμή: €14.84.

Μια συναρπαστική ιστορία

Τὸ φθινόπωρο τοῦ 1990 κυκλοφόρησε στὴ Θεσσαλονίκη, σὲ ἰδιωτική ἔκδοση, τὸ βιβλίο τοῦ Λέων Χ. Περαχιά «Μαζάλ: «Ἀναμνήσεις ἀπό τὰ στρατόπεδα τοῦ θανάτου». Ὁ συγγραφέας, ποὺ μέ τὸ βιβλίο αὐτό παρουσιάζεται στὰ γράμματά μας γιὰ πρώτη φορά, ἀφηγεῖται σὲ πρῶτο πρόσωπο τὴν τραγική περιπέτειά του στὰ γερμανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως τοῦ Μπίργκενάου καὶ τοῦ Ἄουσβιτς ἀπό τὸ καλοκαίρι τοῦ 1942 ὥς τὸν Ἰανουάριο τοῦ1945. Ὁ συγγραφέας περιγράφει μέ λογοτεχνική δύναμη καὶ ἔντονα δραματικό τόνο ὄχι μόνο τὴν ἀτομική του περίπτωση ἀλλά,παράλληλα, το δρᾶμα τῶν συγκρατουμένων του στὰ στρατόπεδα, τὴν φρίκη τῶν ἐκτελέσεων, τῆς πείνας, τῆς καταναγκαστικῆς ἐργασίας καὶ τῆς ἐξευτέλισης κάθε ἀνθρώπινης ὑπόστασης, γιὰ νὰ καταλήξει στὸ τέλος ὅτι σώθηκε, χάρη στὴν τύχη του (μαζάλ στὰ ἑβραϊκά θὰ πεῖ τύχη) γλιτώνοντας μέσα ἀπ᾿ τὰ χέρια τῶν ἀνθρωπόμορφων τεράτων τῶν ναζί.

[ Ντίνος Χριστιανόπουλος]

Ο Λέων Χ. Περαχιά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 1920 και ήταν ο μικρότερος από τα δυο αγόρια της οικογενείας. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος και η μητέρα του οικοκυρά. Τελείωσε το εξατάξιο Δημοτικό και τρία από τα τέσσερα χρόνια της Εμπορικής Σχολής του σχολείου Αλτσέχ, όπου διδάχτηκε γαλλικά, ελληνικά, εβραϊκά και αγγλικά. Τα ισπανοεβραϊκά ήταν η μητρική του γλώσσα. Υποχρεωμένος να εργαστεί, μπήκε στα 16 του μαθητευόμενος σε ένα μηχανουργείο. Στα 18 του γράφτηκε στην δεύτερη χρονιά της Σχολής Μηχανικών. Τον Απρίλιο του 1943 απελάθηκε μαζί με τους γονείς του στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου. Ο αδελφός του είχε φύγει ήδη από τον Φεβρουάριο του ’43 στη Μέση Ανατολή. Τον Ιανουάριο του 1945 απελευθερώθηκε από τον ρωσικό στρατό στο στρατόπεδο του Άουσβιτς όπου είχε κρυφτεί για να αποφύγει την αποστολή των ομήρων προς το εσωτερικό της Γερμανίας. Έπειτα από μία περιπετειώδη μετακίνηση μέσω Κρακοβίας, Λουμπλίν και Τσερνοβίτσι, κατέληξε στο Σλούτσκ, κοντά στο Μινσκ, σε ένα ρωσικό στρατόπεδο. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου συνδέθηκε με τη μέλλουσα σύζυγο του, Λίνα Καπόν, Θεσσαλονικιά, επίσης όμηρο στο Μπίρκεναου. Επαναπατρίστηκαν μερικούς μήνες αργότερα και ο Λέων επιστρατεύτηκε τον Οκτώβριο του 1947 για να πολεμήσει με τον ελληνικό στρατό στον Εμφύλιο. Αποστρατεύτηκε τον Μάιο του 1950 και παντρεύτηκε με την Λίνα Καπόν τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς. Απέκτησαν δύο κόρες. Ο Λέων Χ, Περαχιά απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη στις 28 Αυγούστου 1999.

ΛΕΩΝ Χ. ΠΕΡΑΧΙΑ – 118745, ΜΑΖΑΛ.
Αναμνήσεις από τα στρατόπεδα του θανάτου (1943-1945)
Θεσσαλονίκη 1990

Πάνε κοντά 35 χρόνια από τότε που εκδόθηκε αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο. Ήμουν σχεδόν παιδί ακόμη και ανέβαινα στο πατάρι του βιβλιοπωλείου ΜΟΛΧΟ, όπου τα βιβλία αυτής της θεματολογίας ήταν μετρημένα. Λίγο πριν είχε κυκλοφορήσει η Κραυγή για το Αύριο της Μπέρρυς Ναχμία και περίπου τότε οι αναμνήσεις του Ερρίκου Σεβίλια. Για το Ολοκαύτωμα επικρατούσε σιωπή. Πέτρινα χρόνια. Οι όμηροι δεν μιλούσαν, αλλά και ελάχιστοι ήθελαν να ακούσουν. Λίγο πριν είχε εκδοθεί και η συλλογή με μαρτυρίες, που επιμελήθηκε η Μύριαμ Νόβιτς: Το πέρασμα των βαρβάρων, στην ενθάρρυνση της οποίας οφείλεται η καταγραφή του Περαχιά. Έτσι, το ΜΑΖΑΛ του Λεών Περαχιά ήταν ένα εκδοτικό τόλμημα, δεδομένου ότι δεν κυκλοφόρησε από ένα μεγάλο εκδότη, αλλά στηρίχθηκε στο κουράγιο ανθρώπων υψηλού ηθικού αναστήματος: του συγγραφέα δηλαδή, με τη συνδρομή του Ντίνου Χριστιανόπουλου και του Κάρολου Τσίζεκ. Το βιβλίο ήταν συγκλονιστικό – και ταυτόχρονα ένα εκδοτικό κόσμημα. Δεν βγαίνουν σήμερα τέτοια βιβλία. Στα χρόνια που πέρασαν, 35 – όχι και λίγα – το βιβλίο εξαντλήθηκε, κι εγώ γέρασα… Βλέποντας σήμερα το όψιμο και έντονο ενδιαφέρον για τον Εβραϊσμό και τη Σοά, στέκομαι με αισθήματα αμφίσημα και με μεγάλη επιφύλαξη. Κι αυτό επειδή αισθάνομαι ότι κάποιοι χρησιμοποιούν τον Εβραϊσμό ως όχημα ανάδειξης και προβολής. “Ο Εβραίος πουλάει”. Ο αντισημιτισμός όμως περιμένει στη γωνία και πολλοί από όσους σήμερα μας χαϊδεύουν, αύριο δεν θα μας ξέρουν. Σημεία των καιρών…
Με πολλή χαρά λοιπόν πληροφορήθηκα ότι το σπουδαίο αυτό βιβλίο του Λεών Χ. Περαχιά, το Μαζάλ, πρόκειται να επανεκδοθεί. Και η επανέκδοση οφείλεται στην ανιδιοτέλεια και την ηθική ακεραιότητα του φίλου Τρύφωνα Μ. Καλαμίτση. Μαζάλ στα εβραϊκά θα πει τύχη, μοίρα. Περιμένοντας λοιπόν την επανέκδοση, είμαι σίγουρος ότι το βιβλίο θα είναι καλοτάξιδο. Μαζάλ Τοβ!!!

– Θρασύβουλος Παπαστρατής, Δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω,
MSC, MA Δημόσιας Ιστορίας