Η συλλογή της κυρίας Γρίβα έλαβε το βραβείο που φέρει το όνομα του Γεώργιου Αθάνα (ψευδώνυμο του Γ. Αθανασιάδη-Νόβα) από την Ακαδημία Αθηνών για το έτος 2021. Αποτελείται από είκοσι δύο στιγμιότυπα που επιγράφονται με μια χρονολογία που συνοδεύεται από μια περιγραφή. Η χρονολόγηση ακολουθεί το κοινό σύστημα προ Χριστού και μετά Χριστόν, δηλαδή δεν παραπέμπει στα ιδιαίτερα χρονολογικά συστήματα των ιστορικών εποχών, στις οποίες αναφέρεται (π.χ. το ρωμαϊκό ημερολόγιο για τον Σενέκα). Το έτος δεν αξιοποιείται στο περιεχόμενο του κειμένου. Και η περιγραφή που ακολουθεί το έτος τιτλοφορεί το γεγονός, στο οποίο εστιάζει την προσοχή ο αφηγητής (π.χ. 421 μ.Χ. "Η στέψη της Ευδοκίας"). Χρονολογικά λοιπόν ξεκινάμε από το 3000 π.Χ. και φτάνουμε στο 2019 (όλα τα μ.Χ. έτη δεν φέρουν αυτή την ένδειξη). Η συλλογή δεν συγκροτείται χρονολογικά, αλλά ούτε μπόρεσα να διακρίνω κάποια συσχέτιση ανάμεσα στα γεγονότα, στα οποία αναφέρεται εκτός από τις χρονολογίες των τελευταίων δύο ποιημάτων, οι οποίες και αποτελούν την τελευταία (2019) και την πρώτη (3000 π.Χ.) αντίστοιχα.

Δεν μπορώ να ορίσω εύκολα κάτι ως ποίημα, για αυτό θα αναφερθώ σε κείμενα. Τα κείμενα είναι σύντομα, μέχρι τέσσερις ενότητες που τυπογραφούνται ως στροφές. Οι ενότητες είναι συνεκτικές, η πρώτη παρουσιάζει ένα θέμα, το οποίο ανατρέπεται ή συμπληρώνεται από την επόμενη. Τα γεγονότα, στα οποία αναφέρεται το κείμενο, αφορούν ευθέως ή πλαγίως γυναικεία πρόσωπα, όχι αποκλειστικά αλλά στην πλειονότητά τους. Λειτουργούν καλύτερα τα κείμενα με στίξη παρά αυτά χωρίς. Επιλέγονται διάφορα στικτικά συστήματα. Υποθέτω και εν μέρει διαπιστώνω ότι στην αρχή, στα τρία πρώτα κείμενα, υπάρχει μία τελεία στο τέλος. Μετά το τέταρτο κείμενο προστίθενται και άλλα σημεία στίξης. Στο έβδομο ξαναβλέπω μία τελεία στο τέλος. Αν αυτό το σύστημα είναι κάποια ιδιορρυθμία της κυρίας Γρίβα ή της κυρίας Γκανά που έχει επιμεληθεί το βιβλίο, έχω να πω ότι σε εμένα δεν λειτούργησε. Ο λόγος είναι απλός. Δυσχεραίνεται η ανάγνωση. Η στίξη απλώς λείπει στα ποιήματα που δεν υπάρχει. Δεν λειτουργεί ποιητικά η έλλειψή της. Με άλλα λόγια το κόμμα που λείπει είναι καλύτερο να υπάρχει. Αυτά τα ζητήματα τα λύνει συνήθως η μετρική.

Υπάρχει ένας ρυθμός. Αλλά δεν αποτυπώνεται πάντοτε μετρικά. Πάντως υπάρχει και θα μπορούσε να φανεί καλύτερα τυπογραφικά. Τι θέλω να πω. Οι προτάσεις κατανέμονται σε στίχους, ενώ δεν υπάρχει πάντοτε ρυθμός σε αυτή την επιλογή. Για παράδειγμα στο πέμπτο ποίημα, σ. 14, η φράση "Λέξη δεν είπε / για τον ιππότη που την έσωσε / απ᾽ τις ορδές του Μπαρμπαρόσα: / την έσωσε την έκρυψε / και την οδήγησε με ασφάλεια στην πόλη." θα ήταν καλύτερη τυπογραφικά και μετρικά ως εξής: "Λέξη δεν είπε για τον ιππότη που την έσωσε / απ᾽ τις ορδές του Μπαρμπαρόσα: / την έσωσε / την έκρυψε / και την οδήγησε με ασφάλεια στην πόλη." Τα παραδείγματα είναι πολλά. Πολλές φορές μου έδωσε την εντύπωση ότι αυτό που οδηγεί τη συγγραφέα και την επιμελήτρια σε αυτές τις επιλογές είναι περισσότερο η οπτική εντύπωση ενός μακρόστενου κειμένου στο πλαίσιο της σελίδας παρά το περιεχόμενο. Οπότε οδηγούμαι σε σύγχυση με ένα τέτοιο κυκλικό επιχείρημα. 

Είναι επίσης ευκαιρία να πω δυο λόγια και για τα τυπογραφικά. Καλό είναι σε μια έκδοση να αριθμούνται τόσο τα ποιήματα όσο και οι στίχοι. Αυτό δίνει μια καλή εικόνα και στον ίδιο τον συγγραφέα και στον αναγνώστη. Και μπορούμε να συνεννοούμαστε καλύτερα. Αν υπάρχει δομή αποκαλύπτεται, ας πούμε, άμεσα. Δεν ξέρω γιατί οι τίτλοι τυπώνονται με έντονα στοιχεία, ας πούμε, και κεφαλαία. Ούτως ή άλλως εξέχουν. Επίσης την ημερομηνία και τον τίτλο/υπότιτλο θα τα τύπωνα χωριστά, όχι το ένα κάτω από το άλλο, στην αρχή και στο τέλος του κειμένου. Ή θα έβαζα την ημερομηνία με μικρότερα στοιχεία κάτω από τον τίτλο/υπότιτλο. 

Ο "Τάφος γυναίκας" (σ. 21) και "Μια σιωπηλή επανάσταση" (σ. 31) είναι συμπαθητικά. Μου φαίνονται οι άρτιες παραλλαγές. Και είναι δυο ποιήματα που συνδέονται θεματικά παρότι απέχουν χρονολογικά (έβδομος αιώνας π.Χ. το δέκατο ποίημα, 1824 μ.Χ. το δέκατο όγδοο). Το θέμα είναι πώς γίνεται ποίημα μια νεκρή. Αλλά κυρίως αν αυτή ζωντανεύει στο χαρτί. Μάλλον όχι. Στην πρώτη περίπτωση η αφηγήτρια στέκεται μπροστά σε μια σαρκοφάγο και ανασυνθέτει με τη φαντασία της τη νεκρή από τα λίγα κτερίσματα που έχουν απομείνει. Στη δεύτερη περίπτωση η γυναίκα δεν είναι ανώνυμη αλλά διάσημη: η Λουκρητία Βοργία. Αυτή η διάσημη γυναίκα ερχεται να πεθάνει στην Ελλάδα ως μπούκλα φυλακτό που έκλεψε ο Μπάιρον και κρατά νοερά στα χέρια του τις τελευταίες του στιγμές στο Μεσολόγγι. Αναρωτιέμαι αν αυτός ο τρόπος να πατήσει η Βοργία "το χώμα των Ελλήνων", όπως γράφει ο δεύτερος στίχος του ποιήματος, σημαίνει ότι μαζί της και με τον Μπάιρον τάφηκε στο Μεσολόγγι τόσο η ιταλική αναγέννηση όσο και ο ρομαντισμός.

Τέλος δυο λόγια για το βραβείο. Θα μπορούσα να γράψω περισσότερα, αν είχαν δημοσιευτεί τα εξής:

1. Μια προκήρυξη με τα κριτήρια υποβολής και αξιολόγησης των ποιητικών συλλογών που θα λάμβαναν το βραβείο.

2. Τις συνυποψήφιες συλλογές.

3. Την εισηγητική πρόταση.

4. Την αξιολογική έκθεση.

Χωρίς τα παραπάνω δεν μπορώ να σκεφτώ και πολλά. Και κυρίως να ξέρω γιατί και ποιοι τη βράβευσαν.